Jong, opgeleid en werkloos in Zuid-Afrika

Volgens een rapport van het Centre for Development and Enterprise, een conservatieve denktank die de effecten van armoede en werkloosheid op de Zuid-Afrikaanse economie onderzoekt, was 65 procent van de vier miljoen jongeren tussen 15 en 24 jaar die in 2005 beschikbaar was voor werk, werkloos.
Uit cijfers van de Human Sciences Research Council, een overheidsorgaan, bleek dat voor de recessie 30 procent van de jongeren tussen 25 en 35 werkloos was.
Het lage opleidingsniveau is een van de oorzaken. Uit recente statistieken van onderzoeksbureau Eighty20 uit Kaapstad blijkt dat bijna twee derde van de Zuid-Afrikaanse volwassenen in 2005 geen schooldiploma had. In datzelfde jaar had slechts 8,4 procent van de bevolking een diploma van het hoger onderwijs. Uit overheidscijfers blijkt bovendien dat 24 procent van de Zuid-Afrikanen ouder dan 25 jaar, analfabeet is.

Out of the box

“Deze crisis groeit, omdat veel jongeren niet naar school gaan, uitvallen of geen enkel diploma hebben”, zegt Mike Abrams, programmacoördinator bij trainingsbureau Change Moves. Vorige week hield de Zuid-Afrikaanse Nationale Coalitie van Ngo’s (Sangoco) in samenwerking met het Congres van Zuid-Afrikaanse Vakbonden (Cosatu) en enkele andere organisaties in Kaapstad een conferentie over de problematiek.
Onderwijs, hoewel belangrijk, moet niet het enige antwoord op de problematiek zijn, zei Damaris Fritz, voorzitter van Sangoco in West-Kaap. “Tegenwoordig draait alles om papieren en als je niet kunt bewijzen dat je gestudeerd hebt, kun je het vergeten.”
Mensen moeten meer ‘out of the box’ denken en minder de nadruk op diploma’s leggen, zei ze. “Dat iemand geen diploma kan laten zien, wil niet zeggen dat hij niets te bieden heeft. In tegendeel, er zijn talrijke voorbeelden van mensen die zonder diploma van universiteit of middelbare school toch heel succesvol zijn.”
De voormalige Zuid-Afrikaanse minister van Financiën, Trevor Manuel, is daar een voorbeeld van, zei Fritz.

Stageplaatsen

Sid Luckett, directeur van het Masakh’ iSizwe Centre of Excellence, een orgaan dat studiebeurzen verstrekt, erkent dat onderwijs niet altijd de oplossing is, gezien het feit “dat duizenden jongeren die afstudeerden aan de Universiteit van Kaapstad werkloos zijn.”
Een van de oorzaken voor de werkloosheid onder universitair geschoolden is dat voor de ‘verkeerde’ opleiding werd gekozen. “Er zijn te weinig afgestudeerden in de technische sector”, concludeerde de Development Policy Research Unit (DPRU) van de Universiteit van Kaapstad in 2007 in een onderzoek.
Afgestudeerden bleken ook te weinig managementvaardigheden te hebben en ze hadden moeite met ‘soft skills’ zoals tijdmanagement, communicatievaardigheden en creatief denken. Ook bleken ze niet altijd in staat zelfstandig te werken. De grootste hindernis was volgens de onderzoekers het gebrek aan praktijkervaring.
Dat is ook waar Thabo Nxovu, een 27-jarige student Openbaar Management, zich zorgen over maakt. “Ik heb het geluk dat ik aan de universiteit kan studeren, maar ik heb tijdens mijn studie nauwelijks de mogelijkheid werkervaring op te doen. Het is om een of andere reden moeilijk om stageplaatsen te vinden. Dus ik maak me wel zorgen. Voor de meeste banen wordt minimaal een jaar ervaring gevraagd.”

Slechte ervaringen

Bronwyn Abrahams, regiomanager van Merseta, een overheidsinstelling op het gebied van onderwijs en training in de industriële sector, erkent dat het moeilijk is stageplaatsen te vinden voor studenten.
“Sommige bedrijven hebben slechte ervaringen gehad met stagiaires. Andere bedrijven moeten snijden in hun budget vanwege het huidige economische klimaat. Kleine en middelgrote bedrijven kunnen zich sowieso niet veroorloven om trainingen te geven.” Merseta overweegt daarom om subsidies te verstrekken aan stagebedrijven.