Jonge Siberiërs lopen niet meer warm voor de doodstraf

Aan de opstelwedstrijd namen vierhonderd jongeren tussen 18 en 25 jaar deel uit zes Siberische steden: Krasnoyarsk, Novosibirsk, Tomsk, Kermerovo, Novokuznezk en Barnaut. De mensenrechtenorganisatie Penal Reform International selecteerde in elke stad de drie best geargumenteerde essays, die later zullen gebundeld in boekvorm. Zowat de helft van de deelnemers verdedigde de doodstraf, een derde was tegen en twintig procent was onbeslist.
“Heel wat deelnemers zeiden dat ze aanvankelijk voor de doodstraf waren omwille van de informatie die ze te horen kregen via de media”, zegt Victoria Sergeyeva, de directrice van PRI. Nadat de winnaars in april waren bekendgemaakt, volgden rondetafelgesprekken waarbij veel voorstanders van mening veranderden. Volgens Sergeyeva bewijst dat dat de media ook eens een andere klok moeten laten horen.
“Veel opstelschrijvers waren ervan overtuigd dat de doodstraf een afschrikkend effect heeft”, zegt Sergeyeva. “Ze hielden er echter geen rekening mee dat misdaden soms worden begaan door mensen die ervan overtuigd zijn dat ze het gerecht kunnen ontlopen. En ze hadden er ook niet aan gedacht dat goede straatverlichting en een efficiënte politie voor een groter gevoel van veiligheid kunnen zorgen dan de doodstraf.”

Onzeker moratorium

Rusland respecteert sinds 1996 een moratorium op de uitvoering van de doodstraf. De Doema, het Russische lagerhuis, aarzelt evenwel om een wet goed te keuren die de doodstraf formeel uit het strafwetboek schrapt. Veel parlementsleden zeggen dat de Russische publieke opinie daar nog niet klaar voor is. Bij een recente peiling die PRI liet uitvoeren, sprak slechts 11 procent zich uit tegen de doodstraf.
“De overheid schuift de afschaffing van de doodstraf bewust op de lange baan”, schrijft studente Julia Mikhuno uit Barnaut, een stad in het zuidwesten van Siberië, nabij de grens met Kazachstan, Mongolië en China. “Ons land is op een cruciaal punt in zijn geschiedenis aanbeland. We moeten de goede keuze maken en de mensenrechten respecteren.” Mikhuno wees er in haar essay ook op dat de Slavische volkeren in hun rechtspraak tot de tiende eeuw geen doodstraf toepasten.
Alexander Ulyanov, een prijswinnaar van de universiteit van Tomsk, vertrekt voor zijn argumentatie van het leed dat moordenaars toebrengen aan de familie van hun slachtoffer. “We mogen ons niet laten leiden door emoties, maar we moeten we onszelf het recht voorbehouden om deze ultieme straf toe te passen.”
Anna Shadrina uit Novokuznezk schreef net als vele anderen dat de doodstraf een onvoldoende afschrikkend effect heeft op de misdaad. “Om de misdaad tot een minimum te herleiden, is het belangrijk dat de werkgelegenheid en de levensstandaard in de samenleving hoog genoeg liggen. Criminaliteit is vaak een gevolg van sociale ongelijkheid.”