'Kalabagh-dam blaast Pakistan op'

De analyse dat de omstreden dam Pakistan zal doen barsten, kwam van Alam Mehsud, een woordvoerder van de Pukhtoonkhwa Milli Awami-partij, een Pathaanse partij in de Noordwestelijke Grensprovincie. Hij reageerde daarmee op een mededeling van president Pervez Musharraf vorige week dat er niet wordt afgestapt van het omstreden project. Ook in de provincies Sindh en Balochistan in het zuiden en het westen van het land is de weerstand tegen de dam groot.

De Kalabagh-dam moet in 2011 klaar zijn en zou dan een vermogen van 3.600 megawatt moeten kunnen ontwikkelen. De dam komt in Mianwali, een arm district in de provincie Punjab. Het bouwwerk gaat 5 miljard euro kosten en moet toelaten het water van de Indus, de levensader van het land, beter te benutten.

De eerste plannen voor de dam dateren van begin de jaren 80, maar nooit kreeg het project steun vanuit de Noordwestelijke Grensprovincie, Balochistan of Sindh. De bewoners van die regio’s, die cultureel en taalkundig weinig gemeen hebben met de Punjabi’s, vrezen dat Punjab met de dam de rest van het land helemaal zijn wil zal kunnen opleggen.

In Punjab leeft 56 procent van de 140 miljoen Pakistani; die meerderheid zet de federale overheid makkelijk naar haar hand. Soms is er nauwelijks een onderscheid merkbaar tussen de belangen van Punjab en wat de federale overheid onderneemt, zegt Sarwar Bari, de directeur van een niet-gouvernementele organisatie die rond goed bestuur werkt. Het probleem is niet de dam, maar wel het diepgewortelde wantrouwen tussen Punjab en de kleinere provincies, oordeelt Bari.

Politici uit de drie provincies zweren dure eden om de bouw van de dam kost wat kost te verhinderen. In Sindh en in de Noordwestelijke Grensprovincie betogen geregeld duizenden mensen tegen de plannen. Volgens experts kan de dam delen van de vruchtbare Peshawar-vallei onder water zetten, de belangrijkste regio voor de landbouw en de industrie van de Noordwestelijke Grensprovincie.

Sindh, dat stroomafwaarts ligt, vreest dat Punjab met de dam een instrument in handen krijgt om de kraan van het Induswater gewoon dicht te draaien. Arbab Ghulam Rahim, de deelstaatpremier van Sindh, noemt de dam technisch onuitvoerbaar en politiek onhaalbaar.

De weerstand die in de kleine provincies leeft, is ook voelbaar binnen de federale regering. De Muttahida Qaumi Movement (MQM), een coalitiepartner die de belangen verdedigt van uit India afkomstige bevolking in het zuiden van het land, verklaarde onlangs dat de Kalabagh-dam ingaat tegen de belangen van Sindh.

De grote oppositiepartijen, waaronder de Pakistan People’s Party en de religieuze alliantie Muttahida Majlis-i-Amal, zijn voorzichtiger. Ze vinden dat de regering alternatieven voor de dam moet onderzoeken. Ze steunen het verzet van de regionale partijen tegen de plannen, maar houden zich gedeisd omdat ze geen kiezers willen verliezen in Punjab.

De regering argumenteert dat grote dammen nodig zijn om dreigende waterschaarste te voorkomen. Pakistan slaat maar negen procent op van het water dat door regenval en via de rivieren het land binnenkomt, zegt de regering; buurland India haalt 33 procent. Door de bevolkingsgroei heeft Pakistan bovendien almaar meer water nodig.

Milieubeschermers vinden grote dammen geen oplossing. Hun bouw gaat volgens de groene beweging meestal gepaard met sociale en ecologische catastrofes, en ze zijn veel duurder dan kleinschalige oplossingen. (PD)