Keniaanse vrouwen geraken niet aan contraceptiva

In het nationale plan waarmee Kenia de moedersterfte wil terugdringen, speelt de beschikbaarheid van contraceptiva in het hele land een grote rol. In principe moeten voorbehoedmiddelen gratis of goedkoop beschikbaar zijn in openbare klinieken en ziekenhuizen.
Maar de realiteit ziet er anders uit. “De meeste klanten komen Implanon vragen (een staafje dat onderhuids in de vrouwenarm wordt aangebracht, RP) maar kunnen dat niet krijgen”, zegt Mohammed Salat Dagane van de gezondheidsdienst in de Noord-Oostelijke Provincie. “De zwangerschapsgraad in deze streek is dan ook hoog.”
Hetzelfde verhaal bij de gezondheidsdienst van de westelijke provincie Nyanza. “De meeste klanten verkiezen injecteerbare of chirurgisch aangebrachte contraceptiva maar die zijn niet verkrijgbaar”, zegt Karen Owuor. “En ook al zijn ze verkrijgbaar in de winkel, weinig mensen kunnen ze zich veroorloven. Dus ofwel wachten ze tot ze geleverd worden aan de ziekenhuizen, ofwel raken ze zwanger.”

Hoge moedersterfte

Volgens overheidscijfers gebruikt een kwart van de Keniaanse vrouwen die de komende twee jaar geen kind wil, geen contraceptiva omdat die niet beschikbaar zijn.
Per 100.000 geboortes sterven 414 moeders in Kenia, bijna driemaal zoveel als het aantal waarnaar de VN streven tegen 2015 (147). Twee derde van deze overlijdens is een gevolg van complicaties bij de geboorte, het andere derde komt door onveilige abortussen.

Te weinig en te laat

Josephine Kibaru, hoofd van de afdeling familiegezondheid op het ministerie voor Volksgezondheid, zegt dat bevoorradingsproblemen vooral te maken hebben met geldgebrek. Er is te weinig geld en het komt te laat.
Enerzijds komt het geld moeilijk bij het ministerie van Volksgezondheid als gevolg van bureaucratische hindernissen bij het ministerie van Financiën. Anderzijds trekt de regering te weinig geld uit. Volgens het gezondheidsministerie is jaarlijks 15 miljoen euro nodig voor een adequate voorraad contraceptiva. De voorbije drie jaar samen trok de regering slechts een derde van dat bedrag uit voor gezinsplanning.
Ook de donorgemeenschap krijgt een deel van de schuld. “We hebben partners nodig die hun belofte op tijd nakomen”, zegt Kigen Bartilol van de afdeling Reproductieve Gezondheid op het gezondheidsministerie. “Het heeft geen zin dat ze ons geld geven nadat we twee maanden zonder voorraad hebben gezeten. We moeten een ononderbroken bevoorrading van contraceptiva kunnen verzekeren voor iedereen die ze nodig heeft, waar en wanneer ook.”
“Als een vrouw naar een van onze ziekenhuizen komt en daar het middel van hun keuze niet vindt, dan haalt het niets meer uit als dat later wel wordt geleverd”, zegt Josephine Kibaru. “De volgende keer dat opduikt, is ze misschien aan het sterven als gevolg van de complicaties van een ongewenste zwangerschap.”