Kinderen krijgen blijft levensgevaarlijk in Nigeria

Jummai Ya’u is moeder van vier kleintjes en woont in het dorpje Lafia-Lamurde in het noordoosten van Nigeria. Tijdens haar eerste zwangerschap had ze zich in het ziekenhuis ingeschreven voor controle, maar ze kwam er nooit opdagen omdat ze de consultaties niet kon betalen. Haar oudste kind werd geboren in de hoek van haar huis. Tijdens de volgende zwangerschappen kreeg ze kruiden van een traditionele vroedvrouw. Ze maakt het goed – maar dat is niet vanzelfsprekend, want bevallen is hier heel riskant.

Onbereikbare zorg

Abare Galadima werkt als regionale manager van de Society for Family Health (SFH) in Abuja nauw samen met gezondheidsklinieken om de zorg te verbeteren. “Het probleem is niet dat er geen professionals in de regio zijn, maar dat ze geconcentreerd zijn in de steden.” Vrouwen kunnen daar over de slechte wegen vaak niet eens komen. “En vaak willen vrouwen geen mannelijke arts bij de bevalling.”
Een andere reden voor de hoge moedersterfte is de jonge leeftijd van de moeders, zegt Galadima.
Na India is de moedersterfte in Nigeria de hoogste ter wereld, zegt de WHO: 1100 sterfgevallen per 100.000 geboortes. Twee procent van de wereldbevolking leeft in Nigeria, maar tien procent van de sterfgevallen bij geboorte vindt hier plaats.

Bloedingen

De helft daarvan komt door bloedingen vlak na de bevalling, zegt dr. Arabi Tukur, een gynaecoloog in Yola, de hoofdstad van de staat Adamawa. “Zelfs kleine gezondheidsposten in hutten hebben de nodigde middelen om dat probleem aan te pakken – medicijnen, een infuus met oestrogeen en andere middelen – maar de behandeling moet binnen de twee uur beginnen.”
Dat laat de familie vaak niet gebeuren, omdat de schoondochter een lage status heeft in het noorden, of omdat er geen geld is voor de behandeling of voor het transport. “Dan wordt ze op het laatste nippertje alsnog naar het ziekenhuis gebracht, maar dan is het te laat.”
“Wat we vooral nodig hebben is bewustwording over veiligheid tijdens de zwangerschap”, zegt Ustazu Mu’azu Gombe, coördinator van de Ahlul Bayt moslimgemeenschap. Alleen dan kan Nigeria het millenniumdoel halen: 75 procent minder sterfte tijdens de bevalling, van zowel moeder als kind.
Zijn groep probeert een gedragsverandering teweeg te brengen in de maatschappij, en zegt dat de regering of organisaties daar alleen in kunnen slagen als ze rekening houden met de plaatselijke cultuur. Ustaz Gombe werkt zelf goed samen met geloofsgroepen. “Die accepteren dat anticonceptie en mannelijke gynaecologen niet in strijd zijn met de leer van de islam.”
De gouverneurs in de noordelijke staten hebben dit jaar besloten gratis zorg bij bevallingen mogelijk te maken. “Geld is niet het probleem”, zegt Usman Garba Santuraki, een deskundige in Jimeta in het noordoosten. “De regering hier heeft genoeg. Maar de politieke wil ontbreekt.”
Overigens ziet hij het niet als verantwoordelijkheid van de regering alleen. “De gemeenschap kan er net zo goed iets aan doen. Dat is waarschijnlijk ook de meest praktische aanpak.”