Klimaatverandering heeft nu al invloed op voedselprijzen

Aan angstwekkende voorspellingen over de invloed van de klimaatverandering op de landbouw wereldwijd is er geen gebrek: tientallen studies voorspellen droogte, vernielde landbouwgrond en overstromingen. Maar nieuw is dat deze studie geen voorspellingen doet over de toekomst, maar de invloed aantoont die de klimaatverandering nu al heeft.

De voedselprijzen stegen dit jaar naar nieuwe recordhoogtes en zwengelden de onlusten in het Midden-Oosten en Afrika aan. Uit de studie van de University of Columbia en de Stanford University in Californië blijkt dat de hogere temperaturen daarin een rol speelden, omdat ze tot dehydratatie leiden, de bestuiving bemoeilijken en fotosynthese afremmen.

“Iedereen denkt over de klimaatverandering als iets in de toekomst”, zegt David Lobell, landbouwwetenschapper aan de Standford University. “Maar het is niet iets waarop we moeten wachten. Het is iets waarmee we nu meteen moeten leren omgaan.”

Oogsten krimpen

Lobell en zijn collega’s analyseerden de oogsten van maïs, rijst, tarwe en soja tussen 1980 en 2008. De vier gewassen maken samen 75 procent uit van alle calorieën die wereldwijd geconsumeerd worden. Via computermodellen werden simulaties gemaakt van de oogsten indien de temperatuur gelijk was gebleven.

De resultaten zijn indrukwekkend: de oogsten van maïs en tarwe zijn respectievelijk gemiddeld met 3,8 en  5,5 procent gedaald ten opzichte van de simulatie zonder temperatuursverandering. Maar dat gemiddelde verbergt grote schommelingen tussen de verschillende regio’s. Rusland is bijvoorbeeld 15 procent van zijn potentiële oogst verloren, en ook Brazilië, Mexico en Italië verloren meer dan het gemiddelde. De oogsten van soja en rijst daalden in sommige regio’s, maar die daling werd gecompenseerd door een stijging elders.

Aanpassing

De onderzoekers zijn verrast door de grote invloed van de temperatuurstijging op de oogsten. Verrassend genoeg heeft neerslag een minder grote invloed. Een temperatuurstijging met 1 procent leidt in lager gelegen landen tot een vermindering van de oogst met 10 procent.

De wetenschappers willen nu vooral onderzoek doen naar manieren waarop landbouwers zich kunnen aanpassen aan de snel veranderende temperaturen. Kennis daarover is hoognodig, zeggen ze, want de wereldbevolking blijft in een razend tempo groeien, en de oogsten groeien niet in hetzelfde tempo, waardoor de voedselprijzen zullen blijven stijgen.