Klimaatverandering treft Afrikaanse veehoeders

“We kunnen niet meer jagen zoals vroeger. En we kunnen zelfs niet meer vissen op de manier zoals we gewend waren. Er zit geen vis meer in het water en de rivieren en meren drogen op”, zegt Anna Pinto, een Indiase afgevaardigde.

Volgens Hussein Abdullahi, afkomstig uit het noordoosten van Kenia, is het weer in zijn regio onvoorspelbaar geworden. Dat maakt traditionele kennis over klimaat en het weer onbruikbaar, zegt hij. “Vroeger vertrouwden boeren op hun kennis van de natuur om het weer te voorspellen. Ik heb nooit een meteoroloog nodig gehad om me te vertellen wanneer het ging regenen. Dat kon je zien aan het gedrag van de kikkers en vogels. We zorgden dat we in de goede tijd voer voor de dieren regelden, zodat ze niet hoefden te verhongeren in de droge tijd”, aldus Abdullahi. “Nu moeten we afgaan op de informatie van meteorologen en astrologen. En die klopt meestal niet.”

Het veranderende weerpatroon zorgt nu voor periodes van extreme droogte. Veehoeders worden daardoor steeds vaker gedwongen hun bestaan op te geven en werk te zoeken in de steden, zegt Abdullahi. Veel veehoeders zijn afhankelijk van voedselhulp om te overleven.

Omdat er weinig voorzieningen zijn in het noorden van Kenia, moeten mensen vaak dagen lopen naar plaatsen waar water is. Vijftig procent van het vee ging de afgelopen jaren dood als gevolg van de droogte in de regio, blijkt uit cijfers van de Verenigde Naties.

Arme landen die de capaciteit niet hebben om goed in te spelen op de gevolgen van de klimaatverandering, zullen de komende jaren waarschijnlijk het zwaarst getroffen worden door de veranderende weersomstandigheden. Behalve langdurige droogteperiodes, kunnen die veranderingen leiden tot overstromingen en hogere temperaturen. Daardoor kunnen water- en voedseltekorten groter worden.

Uit een VN-rapport dat bij de start van de conferentie gepresenteerd werd, bleek dat 136 miljoen Afrikanen tussen 1993 en 2002 te lijden hadden onder klimaatgerelateerde rampen.

De bijeenkomst in Nairobi is de twaalfde conferentie van de 189 landen die in 1992 de Raamwerkcoventie inzake Klimaatverandering van de Verenigde Naties ondertekenden. Slechts 165 landen ratificeerden het Kyoto Protocol, dat industrielanden oproept om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Broeikasgassen zouden bijdragen aan de opwarming van de aarde.

De Verenigde Staten, het land dat van alle industrielanden de meeste broeikasgassen uitstoot, hebben het protocol niet geratificeerd. Het werd ondertekend tijdens de regering van president Bill Clinton, maar de regering-Bush vreesde dat ratificatie schadelijk zou zijn voor de Amerikaanse economie. De VS zeggen wel te willen inzetten op reductie van de uitstoot door schone technologie te stimuleren, omdat dat de industrie niet ondermijnt.

Een handjevol landen dat de VS steunt, wil ook de aanplant van bomen in ontwikkelingslanden stimuleren. Bomen absorberen CO2 uit de atmosfeer. Deze strategie heeft ook de steun van de Keniaanse milieuactivist Wangari Maathai. “We kennen de cijfers over klimaatverandering en we kunnen daar eindeloos over praten. Maar de vraag is wat we eraan doen. We kunnen in ieder geval iets doen door bomen te planten”, zei ze tegen journalisten in Nairobi.

Momenteel worden bomen door Afrikanen vaak gekapt, voor de verkoop of om het hout te gebruiken als brandstof. Toch denkt Maathai dat de strategie om bomen aan te planten haalbaar is. “We kunnen daarnaast investeren in zonne-energie en waterkrachtcentrales, zodat mensen geen bomen hoeven te gebruiken als brandstof.”