Kloof van stereotypen scheidt moslims en westerlingen

Met de opvallende uitzondering van Indonesië vindt de meerderheid overal dat relaties tussen moslims en westerlingen “over het algemeen slecht” zijn. Het meest negatief zijn de Palestijnen (72 procent). Westerlingen zijn iets minder pessimistisch geworden dan vijf jaar geleden, toen het onderzoek ook is gedaan, maar volgens moslims — vooral Pakistanen — is de relatie juist verslechterd.

De steekproef is dit voorjaar gehouden in zes landen met een christelijke achtergrond (Verenigde Staten, Spanje, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië en Rusland) en zes landen met een islamitische achtergrond (Indonesië, Libanon, Pakistan, Egypte, Jordanië en Turkije), plus Israël en de Palestijnse gebieden. In de islamitische landen zijn alleen moslims ondervraagd.

De uitkomst verschilt weinig met die van vijf jaar geleden. “Veel mensen in het Westen zien moslims als fanatiek en gewelddadig”, aldus het onderzoek. Maar tegelijkertijd “zien moslims in het Midden-Oosten en Azië westerlingen over het algemeen als egoïstisch, immoreel en hebzuchtig — en als gewelddadig en fanatiek.” “Het onderzoek vormt een bewijs voor mensen die zeggen dat er een intense en diepe kloof tussen beide groepen is”, schrijft directeur Andrew Kohut.

Moslims negatiever

Het pessimisme neemt niet weg dat de meerderheid van westerlingen “over het algemeen” een positief beeld heeft van moslims. Alleen niet in Duitsland (45 procent) en Spanje (37 procent), maar toch scoorden moslims daar tien procentpunt hoger dan de vorige keer.

Onder moslims is de beeldvorming juist verslechterd. Nog steeds hebben de meesten, van 48 procent in Egypte tot maar liefst 96 procent in Libanon, over het algemeen een positief beeld van christenen. Maar in Pakistan en Turkije is die groep met tien procentpunt kleiner geworden tot slechts 16 en 6 procent respectievelijk.

De beeldvorming over joden is in moslimlanden echter nog veel slechter. In Indonesië heeft 9 procent van de moslims een positief beeld van joden. In andere landen is dat maar 2 tot 4 procent. Onder moslims in Israël zijn er evenveel mensen met een positief beeld als met een negatief beeld. Dat is andersom veel minder: slechts 9 procent van Joden in Israël heeft een positief beeld van moslims.

Schuld

De schuld van de verdeeldheid ligt bij de westerlingen en joden, vinden grote meerderheden in de moslimwereld. In westerse landen vindt gemiddeld veertig procent inderdaad dat de slechte relaties te wijten zijn aan westerlingen, of aan westerlingen en moslims samen.

In de meeste landen gelooft de meerderheid dat sommige religies vatbaarder zijn voor geweld dan anderen. Volgens westerlingen is dat de islam, volgens moslims is dat het jodendom. Alleen onder Turken scoort het christendom nog hoger dan het jodendom als meest gewelddadige religie.

De angst voor moslimextremisme is in bijna alle landen met een paar procentpunt afgenomen, in moslimlanden zelfs nog meer. Opmerkelijk genoeg maken de meeste mensen (bijna vier op de vijf) zich er zorgen over in Israël, én in de Palestijnse gebieden.

Egoïstisch

De westerling heeft een slecht imago in de moslimwereld. Hij is egoïstisch, vindt 68 procent van de moslims, gewelddadig (66 procent), hebzuchtig (64 procent), immoreel (61 procent), arrogant (57 procent) en fanatiek (53 procent). Vooral Jordaniërs en Egyptenaren zijn kritisch, Libanezen het minst.

Westerlingen zijn wat milder over moslims. 58 procent vindt ze fanatiek, 50 procent vindt ze gewelddadig, en de andere eigenschappen worden slechts door een minderheid genoemd. Overigens vindt 51 procent van de westerlingen moslims eerlijk.

Bijna tien jaar na 11 september 2001 gelooft de meerderheid van moslims, van 57 procent in Pakistan tot 75 procent in Egypte, niet dat Arabieren verantwoordelijk waren voor de aanslagen.