Kustmetropolen riskeren nattigheid

Onderzoekers van het Center for International Earth Sciences Information Network van Columbia University in New York en het Londonse International Institute for Environment and Develoment gingen aan de slag met geografische gegevens en data uit volkstellingen. Het resultaat zijn kaarten die laten zien welke steden het kwetsbaarst zijn voor een stijging van de zeespiegel en krachtigere stromen als gevolg van klimaatverandering.
De studie concentreert zich op gebieden die niet hoger dan tien meter boven de zeespiegel liggen. Hoewel die laaggelegen kustzone slechts 2 procent van de landoppervlakte uitmaakt, herbergt ze 10 procent van de wereldbevolking en 13 procent van de stedelijke bevolking. De tien landen met de meeste mensen in dit kwetsbare gebied zijn, in dalende orde: China, India, Bangladesh, Vietnam, Indonesië, Japan, Egypte, de Verenigde Staten, Thailand en de Filipijnen.
Enkele van de grootste probleemgevallen zijn Aziatische groeisteden als Dhaka, Sjanghai en Mumbai. “Kuststeden groeien gemiddeld 20 procent sneller dan andere steden en hebben een bevolkingsdichtheid die 10 tot 15 procent hoger ligt”, zegt Sharad Shankardass van VN-Habitat, het agentschap van de Verenigde Naties dat zich met menselijke nederzettingen bezighoudt.
De klimaatdreiging is niet enkel een Aziatisch probleem - driekwart van de kwetsbare bevolking woont in Azië - maar ook een armoedefenomeen. Elf van de vijftien kustmetropolen liggen in landen met een laag of gemiddeld inkomen. In landen met een laag inkomen woont gemiddeld 22 procent van de stedelingen in een risicogebied, tegenover slechts 11 procent in de rijke landen. Nederland, met meer dan 70 procent van zijn bevolking in de risicozone, vormt hierop een uitzondering.
De studie gaat uit van een zeespiegelstijging van 22 tot 34 centimeter tussen 1990 en 2080. Wanneer de ijskappen van Groenland en de polen versneld afsmelten kan de stijging wat hoger uitvallen, maar ze blijft zeker ver verwijderd van de tien meter die de wetenschappers gebruiken om de laaggelegen kustzone te definiëren.
Sommige steden zijn intussen begonnen met initiatieven om hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen, bijvoorbeeld door te investeren in openbaar vervoer, recyclage en zuiniger energiegebruik. “We zijn echter nog maar in de beginfase van de ontwikkeling van een realistische strategie die we kunnen toepassen in steden die gevaar lopen door klimaatverandering”, zegt Shankardass van UN-Habitat.