Langs de vage grens tussen Libanon en Syrië

Hoe denken de Libanese sjiitische militanten en hoe maakt Hezbollah de hele bevolking tot militant? In de historische stad Baalbek ontmoeten Pieter en Xander Stockmans, op reportage voor MO* in Libanon, de sjiitische jongen Ali (20). Hij is hun toegangspoort tot de volgende gesloten gemeenschap: de sjiieten van de Bekaavallei, sinds jaar en dag een gevoelige grensregio met Syrië.

Pieter Stockmans . 28 juli 2013

Op naar het ‘Hezbollah-bolwerk’ van de prachtige Bekaavallei. In de historische stad Baalbek ontmoeten we de sjiitische jongen Ali (20). We weten nog niets over zijn angsten en standpunten tegenover het Syrische regime en Hezbollah. Zijn moeder geeft ons een voorsmaakje: ‘Van zodra je Baalbek binnenkomt, volgt Hezbollah je. Ze zien en weten alles. Ze beschermen ons. Ze laten ook het Vrije Syrische leger binnen om informatie over hen te verzamelen. Jullie zijn de enige Westerlingen in Baalbek omdat er door de situatie geen toeristen komen. Dat maakt jullie verdacht.’ Xander Stockmans
De jongens demonstreerden hun machinegeweren. Elk gezin in Baalbek is gewapend. Het behoort tot de lokale cultuur van de ‘outlaws’: de bescherming van marihuanaplantages en verzet tegen de autoriteit van eender welke centrale overheid sinds jaar en dag. Gewapende conflicten tussen rivaliserende clans zijn in de Bekaavallei de normaalste zaak van de wereld. Politie houdt zich erbuiten. Volgens Ali komen vele Hezbollah-strijders daarom uit Baalbek: ze hebben een sterk eergevoel én weten hoe ze met wapens moeten omgaan. Xander Stockmans
Ali en Sadeq nodigden ons uit om de avond met hun vriend Bashir door te brengen. We rookten waterpijp, luisterden naar Lil Wayne en AC/DC. Xander Stockmans
Sadeq ontbloot trots zijn borstkas, waarop hij onlangs het aangezicht van Imam Hoessein liet tatoeëren. Hoessein is de zoon van Ali, de schoonzoon en trouwe volgeling van de profeet Mohammed ‘De profeet Mohammed heeft zelf gezegd dat Ali hem moest opvolgen, maar nadat de profeet stierf maakten anderen Abu Bakr tot leider’, zegt hij, waarna hij de sprong naar het heden maakt alsof de gebeurtenissen in Syrië zich op dezelfde historische rechte lijn situeren als die van 1400 jaar geleden. ‘In Syrië begonnen ze nog maar eens een oorlog tegen ons. Maar vandaag zijn de sjiieten sterker.’ En zo weten we meteen waar Ali en Sadeq staan tegenover de interventie van de Libanese sjiitische militie Hezbollah in Syrië. Xander Stockmans
Na het zien van deze foto zeggen Ali en Sadeq: 'Wow, we zien er net uit als shabiha." De shabiha is de militie van de Syrische president Bashar Assad die opposanten en activisten uitschakelt en verschillende gruwelijke moordcampagnes op het palmares heeft. Het is tekenend dat jongens als Ali en Sadeq naar hen opkijken. Als ik vraag of ze van de shabiha houden, antwoordt Ali: 'Natuurlijk'. Xander Stockmans
Baalbek is de stad van de macho’s die onophoudelijk hun snelle sportwagens op de openbare weg demonstreren. De brede laan rond het openluchtcafé Layalina, waar we met Ali en Sadeq genieten van rustgevende muziek en het geritsel van bladeren, is een racebaan. Tussen het autogewoel door hoor ik plots een bevlogen stem luid preken. Ik hoor twee maal het woord Israël. Ali lacht als hij me verwonderd ziet opkijken. ‘Mensen branden de speeches van Hassan Nasrallah op CD en luisteren ernaar in de auto.' Xander Stockmans
Ook Ali is trots op zijn sportwagen. Ze poseren voor een affiche van Hassan Nasrallah en Bashar Assad met de slogan “samen naar de vrijheid”. Xander Stockmans
Het valt op hoe Ali de hele tijd spreekt over “de president”. Daarmee verwijst hij naar de Syrische president Bashar Assad. De Libanese president kent hij niet. Alles wat hij als vertrouwd aanvoelt als hij kijkt naar de posters van de leiders en de martelaren die hun leven gaven voor hem, wordt nu bedreigd. Zijn gemeenschap wordt aangevallen, is in staat van oorlog. Hij kan zich geen leven zonder Bashar Assad en Hezbollah voorstellen. Hij zou zich naakt en verloren voelen. De Libanese sjiieten groeien op onder een ijzersterk regime van indoctrinatie. Xander Stockmans
De volgende ochtend bedenk ik een nieuwe gelegenheid om Ali en Sadeq verder aan de praat te krijgen: een bezoek aan de prachtige tempels van Baalbek. Dit uniek stukje Romeinse geschiedenis ligt er verlaten bij. We zijn de enige bezoekers. Aan de grote tempel zoeken we de schaduw van een boom op en breng ik het gesprek weer op gang. Xander Stockmans

In deze vallei houden eer en religie een regime in het zadel dat als een gewapende militie een belegerde minderheid beschermt. ‘Baalbek is gekend om drie dingen: ons geloof in Imam Ali, de eer van onze zussen, en onze waardigheid. Als we beledigd worden, vechten we’, zegt Ali. Zou Hezbollah daarom makkelijk rekruteren in de Bekaavallei?

Bekijk hieronder de volledige fotoreportage. Klik op het icoontje voor volledige schermweergave en daarna op ‘Show info’ voor uitleg bij de foto’s.

Lees ook de andere artikels uit dit dossier via de overzichtspagina of via de icoontjes op onderstaande kaart.

Nood aan meer MO*? Schrijf je in op onze nieuwsbrieven

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2798 andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO* Ik doe liever een gift

Volgend artikel Carpoolen voor cargo

Over de auteur

Pieter Stockmans

Europese Unie en Oost-Europa

Pieter Stockmans volgt het mondiale optreden van de Europese Unie, het Europese vluchtelingenbeleid, de evoluties in Midden-Europa en de regio ten oosten van de EU.
Actieve thema's
Europa

Politiek
Alles van Pieter Stockmans