Latijns-Amerika telt vooral papieren natuurreservaten

Volgens het Unep hebben de reservaten en natuurgebieden in Latijns-Amerika nood aan meer personeel en werkingsmiddelen om hun taak te kunnen vervullen. De regio telt samen met de Cariben ongeveer 2.250 natuurgebieden, die samen 211 miljoen hectaren beslaan. Voor de bescherming van al die reservaten is er echter maar 0,56 dollarcent per hectare beschikbaar. In sommige landen zijn ook strengere wetten nodig, en instellingen om te waken over de naleving ervan. En vaak laat ook de samenwerking tussen alle organisaties en instellingen die met natuurbeheer bezig zijn te wensen over.

Het resultaat is dat de natuur ook in veel Latijns-Amerikaanse reservaten op de terugweg is. Het ‘biosfeerreservaat’ Montes Azules in het zuiden van Mexico is de voorbije twee decennia bijvoorbeeld 40 procent van zijn bossen kwijtgeraakt. Dat is niet alleen jammer voor de 163 zoogdier-, 500 vogel- en 800 vlindersoorten die er voorkomen; in het Lacandonawoud waarin het reservaat ligt, leven ook vier indianenvolken. De ontbossing en plundering van de natuur doet er niet alleen pijn aan de ogen maar roept ook spirituele desolaatheid op, vindt de dichter Homero Aridjis, de voorzitter van de milieubeweging Grupo de 100.

Even erg is het gesteld met het Río Plátano-reservaat in Honduras, een gebied van 815.000 hectaren dat door de Unesco is uitgeroepen tot natuurlijk werelderfgoed. Het gebied dreigt dat statuut weer te verliezen, want de 45.000 mensen die er leven houden lelijk huis in de wouden. Samen met de Unesco probeert de regering het reservaat nu beter te beschermen en vooral de plaatselijke bevolking gevoelig te maken voor natuurbehoud.

Volgens het Unep is participatie essentieel om natuurgebieden echt te laten respecteren. In Venezuela, dat maar liefst 61 procent van zijn grondgebied beschermd heeft, wordt in veel bewoonde reservaten overleg gepleegd over het gebruik dat lokale bewoners van de natuur mogen maken. In vijf wildreservaten is de bescherming absoluut, maar in zeven andere grote reservaten kunnen lokale groepen in beperkte mate jagen, zegt Xavier Elguezabal, een bioloog van het Venezolaanse ministerie van Milieu.

Naast het betrekken van de plaatselijke bevolking bij de bescherming legt het Unep vooral de nadruk op onderzoek en planning. De organisatie raadt de Latijns-Amerikaanse landen aan ecologische inventarissen aan te leggen waarin ook sociale en economische gegevens worden opgenomen. Daarnaast doen ze er goed aan nationale natuurbeheersplannen op te stellen, met strategieën op middellange en lange termijn.

+ Unep-rapport: http://www.unep.org/PDF/Un-list-protected-areas.pdf