Latijns-Amerikaanse indianen vieren overwinning Morales

De verkiezing van Morales is de belangrijkste mijlpaal sinds Spaanse kolonisatie, juicht Luis Macas, het hoofd van de machtige Federatie van Inheemse Volkeren van Ecuador. Zijn verkiezing zal niet alleen goed zijn voor Bolivia, maar ook voor de rest van Latijns-Amerika.

Het Latijns-Amerikaanse continent telt tussen de 33 en 40 miljoen mensen van inheemse afkomst, verdeeld over zo’n 400 verschillende etnische groepen. Eén ding hebben ze bijna allemaal gemeen: ze kampen met armoede en discriminatie.

Maar de afgelopen 15 jaar ontpopten zich machtige en goedgeorganiseerde indianenbewegingen, die in Ecuador en Bolivia regeringen omverwierpen en hun zaak op de nationale agenda brachten, zoals de zapatistenbeweging in Mexico. Steeds meer inheemsen schopten het tot burgemeester, parlementslid en minister. In Bolivia was Amyara-indiaan Víctor Hugo Cárdenas van 1993 tot 1997 vice-president.

De inheemse bewegingen en hun leiders putten nieuwe hoop uit de verkiezingsoverwinning van Morales. Ook Morales maakt deel uit van de Aymara-indianen, de grootste etnische groep in Bolivia. Hij liet zich opmerken als leider van de Boliviaanse cocaboeren in de streek van Chapare en neemt het consequent op voor de gemarginaliseerde indianengemeenschappen in het land.

Morales overwinning is een belangrijk precedent in de sociale strijd van de hele regio, zegt Menchú, de Maya-indiaanse die in 1992 die Nobelprijs voor de Vrede kreeg. Hij zal altijd op zijn inheemse broers en zusters kunnen rekenen. Als we hem op een of andere manier kunnen steunen, zullen we dat doen.

Ze wordt bijgetreden door Miguel Guatemal van de Federatie van Inheemse Volkeren van Ecuador, en ook door Rafael González, de voorzitter van de boerenorganisatie CUC in Guatemala. González hoopt dat dit gevolgen zal hebben voor het hele continent, en dat in de toekomst andere inheemse volkeren een president zullen hebben die hen werkelijk vertegenwoordigt, zoals in Bolivia.

Menchú waarschuwt wel dat de nieuwe president voor een uiterst moeilijke taak staat, omdat hij een land zal leiden waar racisme en discriminatie diepgeworteld zijn, en dat bovendien kampt met ernstige economische problemen, armoede, en sociale en politieke breuklijnen. We weten dat hij alle hulp van zijn boers en zussen zal nodig hebben, zegt ze.

Volgens een Wereldbankrapport van dit jaar leeft 74 procent van de inheemse mensen in Bolivia in armoede. Indianen in Bolivia gaan gemiddeld 3,7 jaar minder lang naar school dan hun landgenoten met Spaanse wortels. Indiaans kinderen moeten vier keer vaker werken in plaats van leren dan hun blanke leeftijdgenootjes.

De politieke invloed van de inheemsen is de laatste 15 jaar enorm toegenomen. Toch geldt voor de vijf landen met de grootste inheemse bevolking - Bolivia, Ecuador, Guatemala, Mexico en Peru - nog steeds dat je kans op armoede met 13 tot 30 procent stijgt als je in een indiaans gezin wordt geboren. (ADR/PD)