Lezing Robert Fisk op Mind The Book

“Moet een journalist objectief zijn?”, vroeg Rudi Vranckx aan zijn collega Robert Fisk. “Een journalist moet neutraal en objectief zijn aan de zijde van de mensen die lijden”, antwoordde Fisk. “Ik ben geen voorstander van ‘fifty-fifty’ journalistiek waarbij alle partijen evenveel ruimte krijgen in de berichtgeving. Dit soort verslaggeving is gepast voor voetbal, maar niet voor berichten over oorlogsmisdaden. Op die manier geef je een vals beeld van onrechtvaardigheid. Het Midden-Oosten is geen voetbalwedstrijd, maar een tragedie.”

Het Arabische ontwaken

De impact van de jonge bevolking in de Arabische wereld valt niet te onderschatten volgens Fisk. Door de enorme stijging van het geboortecijfer is er een kloof ontstaan tussen de oude mannen die het heft in handen hebben en de jonge bevolking die verandering eist. “Het probleem is dat deze jongeren uiteindelijk niet veel kunnen omvormen, want het oude regime blijft onderhuids aanwezig”, aldus de sombere voorspelling van Fisk. “Wanneer dictators de macht grijpen, dan treden ze binnen in ‘een zee van rust’. Ze denken dan alleen nog aan zichzelf en niet aan hun volk. De mensen moeten zwijgen en gehoorzamen zoals kinderen. Nu zijn de kinderen opgegroeid en ze stellen vast dat juist hun leiders kinds zijn.”

‘Obama is een lafaard’

Toen Obama op 4 juni 2009 een speech gaf in Caïro verkondigde hij het belang van vrijheid en mensenrechten. In de ogen van Fisk heeft de president nu slecht gereageerd op de actuele evoluties: “Tijdens de vreedzame betogingen was Obama dagenlang stil, aanvankelijk ondersteunde hij de oproep voor vrijheid niet. Was hij maar zo dapper geweest om de vrijheidsstrijders bij te staan, dan zouden er nu ook Amerikaanse vlaggen wapperen in Egypte.” Fisk benadrukt meermaals dat bij al de revoluties de nationale vlaggen zegevieren, niet de groene islamitische vlaggen. “Het is een heel belangrijk signaal: deze mensen willen geen religieuze staat, maar een democratie. Het gaat hier dus niet over de grote overwinning van de islam, zoals door sommige westerlingen wordt gedacht.”

‘Robert Fisk toerisme’

Fisk realiseerde op zijn twaalfde dat hij wilde werken als journalist. “Toen ik ‘The Foreign Correspondent’ van Hitchcock had gezien, was ik volledig in de ban van de verslaggever die spioneert bij de nazi’s. Wanneer hij na allerlei wilde avonturen ook nog de knapste vrouw uit de film bemachtigd, wist ik: dat wil ik ook!”

Fisk ziet zichzelf niet als oorlogsverslaggever: “Ik ben correspondent voor het Midden-Oosten en toevallig woeden daar veel oorlogen.” De verslaggeving over de revolutie in Egypte was een van zijn mooiste belevenissen. “Iedereen barstte uit in zingen toen bekend werd dat president Moebarak vertrok. Het raakte me diep om zo’n krachtig en emotioneel moment mee te maken. De opstanden hebben me wel uitgeput en dat komt niet doordat ik 64 ben, maar omdat het echt een zware job is.” Over journalistiek in het westen in Fisk negatief: “De reporters trekken er niet meer op uit, ze verkiezen de ‘zee van rust’ in de persruimte.” Zelf raadt hij zijn lezers altijd aan om zelf naar het Midden-Oosten te reizen en met eigen ogen te kijken. ‘Robert Fisk toerisme’ noemt hij dat lachend.

Een vurig verteller

“Deze lezing was zijn geld waard”, hoor ik mijn buurman zeggen als we de zaal verlaten. Ook Yassine Chanouf (23) was onder de indruk van Fisk: “Het is een passionele verteller die vol overtuiging zijn verhaal brengt. Als ik mensen tegenkom die meer willen weten over het Midden-Oosten, raad ik altijd zijn boeken aan, zoals het meesterwerk ‘De Grote Beschavingsoorlog’.”

© 2011 – StampMedia – Marieke Van Cauwenberghe