Lonely Planet nu nummer één van 'foute bedrijven' in Birma

Tot vorige week voerde British American Tobacco (BAT) de ‘dirty list’ van de Burma Campaign aan. Maar BAT heeft beslist zijn dochteronderneming in Birma, Rothmans of Pall Mall Myanmar (RPPM), te verkopen aan een investeringsmaatschappij in Singapore. Op die manier raakt het bedrijf verlost van de constante stroom van negatieve publiciteit waarvoor actievoerders de voorbije 12 maanden hadden gezorgd.

Nu zal de Burma Campaign haar pijlen op Lonely Planet richten. Actievoerders verwijten de uitgeverij al jaren dat ze toeristen aanmoedigt Birma te bezoeken. Maar de directie is nooit willen ingaan op de eis haar gids over Birma uit de handel te halen. Dom, vindt John Jackson, de directeur van de Burma Campaign. Lonely Planet lijkt van plan de fouten van BAT te herhalen. Ze proberen voet bij stuk te houden en te wachten tot de schade duidelijk wordt vooraleer eventueel een ommezwaai te maken.

Lonely Planet zegt dat het zijn lezers voldoende informeert over de negatieve kanten van de dictatuur in Birma, maar vindt dat het aan elke toerist zelf is om de beslissen of naar Birma reizen te verantwoorden is. Lonely Planet oppert dat een toeristische boycot misschien een verkeerd middel is om aan democratisering te werken. Buitenlandse bezoekers kunnen de bevolking gevoeliger maken voor de repressie waaronder ze lijden en daardoor de druk op het regime verhogen. Bovendien zou een toeristische boycot de Birmaan in de straat straffen.

Met die stellingen gaat de uitgeverij wel in tegen de meerderheid van de Birmaanse oppositie, die een economische boycot het aangewezen middel vindt om democratische veranderingen te bespoedigen.

Saw Min Lwin, de secretaris van de afdeling Mensenrechten van de Federatie van Birmaanse Vakbonden, geeft toe dat Lonely Planet de mening van de oppositie aan bod laat komen in haar Birma-gids, maar vindt een oproep om geen gidsen meer te kopen van Lonely Planet toch op zijn plaats. Toeristen financieren de generaals. Elke bezoeker moet sowieso 200 dollar betalen aan de overheid, en de meeste hotels, restaurants en toeristische busmaatschappijen zijn in handen van de militairen of de drugsmaffia.

Volgens officiële cijfers ontving Birma in 2001-2002 160.000 toeristen. 60 procent daarvan kwam uit Aziatische landen, bijna een derde uit Europa.

De uitgeverij Lonely Planet is gevestigd in Melbourne maar heeft ook kantoren in Groot-Brittannië, Frankrijk en de VS. Met zijn 650 reisgidsen realiseert het bedrijf een omzet van ongeveer 34 miljoen euro. Lonely Planet zegt zich in te zetten voor ‘verantwoordelijk reizen’.

Van de Birma-gids van Lonely Planet worden elk jaar maar enkele duizenden exemplaren verkocht. Vorig jaar maakte ebookers.com, de grootste online-reisagent in Europa, een einde aan zijn gebruik van de gids. Maar Lonely Planet moet vooral uitkijken voor de oproep tot een algemene boycot van zijn gidsen. Het bedrijf is kwetsbaar: de sars-epidemie van begin dit jaar heeft de verkoop van gidsen over Aziatische landen doen dalen, en de afzet van gidsen over Noord-Amerika en het Midden-Oosten heeft geleden onder de aanslagen van 11 september 2001 en de oorlog tegen Irak.