Luchthaventaks stapje dichterbij in New York

Frankrijk wil een solidariteitsbijdrage invoeren voor alle passagiers die een vlucht nemen vanuit Parijs of andere luchthavens: vijf euro voor passagiers in economy en 20 euro voor business en eerste klasse. De Franse premier Dominique de Villepin kondigde dat gisteren aan in New York, waar hij de herstellende Franse president Jacques Chirac vervangt op de Millenniumtop van de VN. De Franse regering wil de maatregel volgend jaar doordrukken in het parlement, zei de Villepin.

Het idee, in feite een initiatief van de grote Europese landen, kreeg bijval van in totaal 68 landen. De innovatieve financieringsmechanismen kunnen een belangrijke rol spelen om de traditionele ontwikkelingssamenwerking aan te vullen, stelt een verklaring getekend door Frankrijk, Brazilië, Chili, Duitsland en Spanje en gesteund door 66 andere landen.

De Europese Commissie schat dat een Europese taks van twee tot tien euro voor internationale vluchten jaarlijks 568 miljoen tot 2,8 miljard euro kan opleveren. De Villepin had het gisteren over 10 miljard extra - wereldwijd.

De Chileense president Ricardo kondigde aan dat er op de Chileense luchthavens vanaf 1 januari 2006 een bijkomende taks van 2 dollar komt, geld dat naar ontwikkelingssamenwerking zal vloeien.

Brazilië onderzoekt het idee nog. De Braziliaanse president Luiz Inacio Lula da Silva lijkt meer gewonnen voor een tweede innovatie: transfer van geld door migranten wereldwijd gratis maken. Transferagentschappen als Western Union vangen nu een aanzienlijke commissie op het geld dat migranten naar huis sturen. We willen dat het geld intact aankomt, zegt de Braziliaanse president.

Of de vrije geldtransfers en de luchthaventaks er komen, is allerminst zeker. De regeringen moeten het verkocht krijgen bij de luchtvaartmaatschappijen en de geldkoeriers. De Spaanse premier Jose Luis Rodriguez Zapatero stipte dat probleem aan: Wij gaan als regeringen aan onze burgers uitleggen dat we een beroep doen op hun geld om de armoede en de honger te bestrijden.

De landen die de verklaring ondertekenden, willen ook de oprichting van een International Finance Facility overwegen. Dat Brits idee is een
mechanisme dat steunt op bindende beloften van de donorlanden over hun ontwikkelingshulp in de komende dertig jaar. Met die verbintenis als waarborg zouden de ontwikkelingslanden leningen op de internationale kapitaalmarkten kunnen opnemen. Over een periode van dertig jaar wordt geld terugbetaald dat in de komende tien jaar, tot in 2015, kan dienen om de millenniumdoelstellingen te realiseren. Het is een idee waarvan veel industrielanden - de VS niet in het minst – gruwen.

Niet iedereen is onder de indruk van de intentieverklaring, die een opsomming is van ideeën waarover al jaren gepalaverd wordt. Critici vrezen dat de innovatieve financiering een substituut wordt voor de officiële ontwikkelingshulp. Met 78,6 miljard in 2004 zijn de rijke landen van de OESO nog ver verwijderd van het bedrag dat volgens de VN nodig is om de millenniumdoelstellingen te realiseren.

De Jamaicaanse premier Percival James Patterson vindt het oude wijn in nieuwe zakken. Het zou nu toch overduidelijk moeten zijn dat de kloof tussen Noord en Zuid niet overbrugd kan worden met kleine stapjes. Er is een reuzenstap nodig.” Patterson wil structurele maatregelen op het vlak van handel. “De arme landen betalen veel meer aan invoerheffingen aan de rijke landen dan dat er ontwikkelingshulp verstrekt wordt”, zegt hij.

Handel, handel en nog eens handel: dat is het belangrijkste punt, zegt een Keniaanse diplomaat. China gaf woensdag het goede voorbeeld: het kondigde aan om de invoertarieven af te schaffen voor 39 straatarme landen. (MM/ADR)