Malariamedicijnen nep of onder de norm

In de landen van Zwart Afrika circuleren veel medicijnen die de norm van de WHO niet halen. Vaak gaat het om namaakmedicijnen. De organisatie onderzocht 26 Afrikaanse landen tussen 2002 en 2009 en bracht haar ondervindingen dit jaar uit in ‘Assessment of Medicines regulatory systems in Sub-Saharan African countries’. Uit de studie komen enkele opvallende tendensen naar voren. Zo ondervinden landen die instaan voor de eigen productie meer problemen. Landen met niet te veel verschillende bevoorraders doen het goed, al is de wetgeving en controle op de medicijnen er zeker niet strenger.

Nigeria is slechtste van de klas

In Ghana en Kameroen falen vier op de tien medicijnen in de kwaliteitstest. In Tanzanië gebruiken minstens één op drie mensen minderwaardige medicijnen, een tiende van de medicijnen wijkt daar zelfs zo erg van de norm af dat de situatie levensbedreigend wordt. Voorbeeldland in de studie is Kenia. In 2003 voldeed meer dan de helft van de medicijnen daar niet aan de norm, maar dat aantal daalde tot amper vijf procent. Nigeria komt dan weer als slechtste naar voren. De WHO spreekt over twee derde vervalste of minderwaardige malariamedicijnen in omloop. Dr. Paul Orhii, directeur-generaal van het Nigeriaans Nationaal Agentschap voor Voedsel en Geneesmiddelen, Administratie en Controle (NAFDAC) houdt het op iets meer dan de helft.

Mini-labs in de strijd

Het NAFDAC kent het kwaliteitsprobleem maar al te goed. Maandelijks komen er meldingen van vondsten nepmedicijnen met straatwaarden van vele mijoenen binnen. Volgens dr. Orhii kunnen de geneesmiddelen zeer gemakkelijk gekopieerd worden en de verkoop brengt woekerwinsten op. Maandag waarschuwde hij opnieuw voor de problemen met vervalste of ondermaatse malariamedicijnen. Dat deed hij tijdens de inontvangstname van 20 “mini-labs” die de kwaliteit van geneesmiddelen snel en effiënt kunnen testen. Zo kan de illegale handel en de povere kwaliteit van veel antimalariageneesmiddelen bestreden worden. Het Vennootschap voor de Verandering van de Gezondheidssystemen Fase II (PATHS2) overhandigde de laboratoria. Dat gebeurde in samenwerking met de WHO maar ook NAFDAC zelf droeg bij.