Mapuche-indianen Chili richten eigen partij op

Quilaqueo omschrijft de Wallmapuwen-partij (wat medeburgers van Wallmapu betekent) als regionalistisch en pro-autonomie, democratisch, progressief, seculier en pluralistisch. Politieke gevechten wil de partij op een vreedzame manier uitvechten, benadrukt Quilaqueo.

Achter het initiatief zitten 25 mensen van Mapuche-afkomst. De meeste van hen zijn hoogopgeleid hebben ervaring met sociaal werk en sociale strijd dankzij hun werk in Mapuche-organisaties, zegt Quilaqueo.

Volgens de Mapuche-indianen beslaat hun grondgebied Wallmapu de hele negende regio van Chili, Araucania - waar een kwart van de bevolking inheems is – en enkele regio’s in het achtste en tiende district (Bío Bío en Los Lagos). Dit gebied strekt zich uit van 400 tot 800 kilometer ten zuiden van de hoofdstad Santiago.


In Chili telt 700.000 inheemse inwoners, zo’n 4,6 procent van de totale bevolking. De Mapuche-indianen maken daar 87 procent van uit. Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen waren slechts 17 van de 345 gekozenen van inheemse afkomst.

De partij wil onder meer de Mapuche-natie herstellen als een politieke en bestuurlijke entiteit en de erkenning van het inheemse Mapuzugun als een officiële taal. Wallmapu moet bestuurd worden door een uitvoerende macht en parlement die verkozen worden door de gehele bevolking in de regio. Die regio ziet de partij als een op zichzelf staand kiesdistrict met proportionele vertegenwoordiging. Dit model bestaat al in federale staten en verschillende multi-etnische staten met een sterk democratische traditie, zegt Quilaqueo.

Senator Carlos Cantero van de centrumrechtse oppositiepartij Nationale Partij voor Vernieuwing, juicht het initiatief toe. Het is goed dat mensen zich organiseren om deel te nemen aan het democratische beslissingsproces.

Autonomie van de regio is nog niet eerder aan de orde geweest in het parlement, zegt Canero en hij ziet ook geen reden om die Mapuche-eis in te willigen. Een mening die gedeeld wordt door parlementslid Antonio Leal van de regeringspartij Partij voor de Democratie. De grondwettelijke erkenning van de rechten van de inheemse bevolking, inclusief hun landaanspraken: ja. Maar autonomie: nee, want de staat en natie zijn ondeelbaar.

Leal vraagt zich bovendien af of de Mapuchepartij er ook daadwerkelijk komt. Sinds 1934 bestaan er al plannen voor een eigen politieke partij, maar totnogtoe werden die nooit werkelijkheid. Hij gelooft ook niet dat de eis voor zelfbestuur gesteund wordt door alle Mapuche-organisaties, laat staan door de rest van het land.

Ook onder de inheemse bevolking is er diversiteit en pluraliteit, erkent Quilaqueo. Maar de meerderheid staat wel achter onze eis voor zelfbestuur en decentralisering. (JVP/JS