Meer politieke gevangenen dan ooit

De tweede helft van 2003 was een dieptepunt voor de burgerrechten op Cuba. De gevangenissen werden gevuld met tegenstanders van het regime, op basis van dubieuze processen. Op dit moment zouden er 315 dissidenten achter de tralies zitten, op grond van aanklachten die variëren van terrorisme, sabotage, spionage en piraterij tot gewapende overvallen en ‘illegaal vertrek’ uit Cuba. Negen onder hen zitten een levenslange straf uit en drie wachtten op de uitvoering van de allerzwaarste straf, al vechten zij hun terdoodveroordeling nog aan bij het hooggerechtshof. Het gaat om de Salvadoranen Raúl Ernesto Cruz León en Otto René Rodríguez Llerena, die in 1998 veroordeeld werden voor terrorisme, en de Cubaan Humberto Real Suárez, die in oktober 1994 werd veroordeeld. Vorig jaar werden bovendien drie mannen voor het vuurpeleton gebracht die een passagiersboot hadden gekaapt om tot in de VS te raken - de eerste keer in drie jaar dat de doodstraf werd uitgevoerd.

De cijfers zijn afkomstig van de Cubaanse Commissie voor de Mensenrechten en Nationale Verzoening CCDHRN. Die organisatie wacht al sinds 1987 op officiële erkenning door de Cubaanse overheid, maar brengt om het half jaar een rapport uit over de toestand van de mensenrechten op het eiland. De Commissie werd in het verleden al gelauwerd door de Inter-American Press Association en door Human Rights Watch, maar wordt op Cuba beschouwd als een illegale oppositiegroep. De voorzitter van de organisatie is de bekende oppositieleider Elizardo Sánchez Santacruz.

In 2003 werden de mensenrechten op Cuba op systematische wijze geschonden. Het meest geschonden, zegt het CCDHRN, werden de vrijheid van meningsuiting, het recht op een vrije pers, het recht op een eerlijk proces en de bescherming tegen willekeur. Dit jaar kan even ontmoedigend worden want er zijn geen tekenen dat de regering-Castro zich wil schikken naar de internationale mensenrechtennormen.

Op sociaal vlak krijgt de regering-Castro nochtans goede punten. De schendingen van de mensenrechten zijn in scherpe tegenstrijd met de prioriteit die de Cubaanse regering verleent aan de uitbreiding en perfectie van het onderwijs en de gezondheidszorg, stelt het rapport.

De CCDHRN stelt dat Cuba nu 84 gewetensgevangenen telt. Hun aantal dikte sterk aan bij de golf van arrestaties in maart en april 2003. Een 75-tal oppositieleden werd toen opgepakt, onder wie Raúl Rivero, Martha Beatriz Roque, Oscar Espinosa en Manuel Vázquez. Volgens het rapport zijn 20 onder hen ernstig ziek. Ten minste tien zouden het einde van hun gevangenisstraf niet levend kunnen uitzitten. De CCDHRN vraagt dat de straf van Roque, Espinosa en verschillende anderen om humanitaire redenen zou omgezet worden in huisarrest.