Mensenrechtenactivist dood teruggevonden in Kinshasa

Floribert Chebeya was het hoofd van het nationale netwerk van ngo’s voor mensenrechten en voorzitter van de lokale ngo La Voix des sans-voix (VSV) of ‘De stem van de stemlozen’. Chebeya was gevraagd om zich op dinsdag 1 juni te melden bij John Numbi, hoofd van de nationale politie. De activist is daar nooit van teruggekomen. In een buitenwijk van Kinshasa werd zijn lichaam een dag later teruggevonden in een auto.
Een politie-officier verklaarde aan het Franse persagentschap AFP dat het lichaam van de activist geen sporen van geweld zijn gevonden. Congo-kenner Kris Berwouts van het Europees ngo-lobbynetwerk rond Centraal-Afrika (EurAC) sprak gisteren nog met de collega’s van Chebeya in VSV. Zij hebben een ander verhaal.
‘De collega’s hebben het stoffelijk overschot van Chebeya niet te zien gekregen, maar zijn een eigen onderzoek gestart. Ze hebben gepraat met politiemensen die zijn lichaam wel gezien hebben, en die zeiden dat er wel degelijk sporen van geweld waren, namelijk sporen van handboeien’, aldus Berwouts.
Volgens de getuigen is de man dus zeker aan een gewelddadige dood gestorven en waren er duidelijke sporen van geweld te zien op het lichaam: er waren zwellingen aan zijn hoofd zichtbaar en bloed aan de mond, neus en oren.

Laatste daad

‘Volgens mij was zijn laatste daad een brief aan John Numbi over de slechte omstandigheden waarin Congolezen gevangen gehouden worden’, zegt Berwouts. De laatste jaren kwam Chebeya dikwijls in aanvaring met de regering van Joseph Kabila.
‘Hij stelde al twintig jaar de wandaden van de Congolese autoriteiten aan de kaak en heeft daarvoor een aantal keer in de gevangenis gezeten’, aldus Berwouts. Zo moest hij in maart 2009 naar de gevangenis omdat hij protesteerde tegen de afzetting van de vorige Parlementsvoorzitter Vital Kamerhe.

Onderzoek

De mensenrechtenorganisatie Amnesty International vraagt de Congolese regering een grondig en onpartijdig onderzoek te starten naar de dood van de mensenrechtenactivist Floribert Chebeya.
‘Floribert werd in het verleden reeds gearresteerd en lastig gevallen door de autoriteiten’, zegt Veronique Aubert, adjunct-directeur van het Afrika-programma van Amnesty International. ‘Het lijkt me dat hij de ultieme prijs heeft moeten betalen voor zijn waardevolle werk.’ Chebeya vertelde de organisatie ook dat hij verschillende keren het gevoel had gevolgd te worden en dat hij geschaduwd werd door veiligheidsdiensten.
Ook de Vlaamse Noord-Zuidbeweging 11.11.11, die jarenlang partner van de ngo van Chebeya was, stuurde vanmorgen een verzoek naar minister van Buitenlandse Zaken Steven Vanackere om bij de Congolese regering aan te dringen voor een onderzoek. ‘We vragen ook dat Congo mensenrechtenactivisten meer beschermt, dit is het zoveelste geval waarbij dat niet gebeurt’, zegt  Tomas Van Acker, Beleidsmedewerker Centraal-Afrika bij 11.11.11.
Berwouts benadrukt dat in Congo zelden straffen worden uitgedeeld voor onder andere moord. ‘Het is het zoveelste geval van intimidatie, arrestatie, mishandeling en moord op kritische mensen zoals journalisten, mensenrechtenactivisten of oppositie. Maar daar wordt zelden iemand voor gestraft of veroordeeld. Het is erg belangrijk om zo’n onafhankelijk onderzoek te blijven eisen, als we willen dat er ooit een einde komt aan de straffeloosheid in Congo.’