Mensenrechtenraad discussieert over rechten kleine boeren

“Het idee voor een internationale verklaring komt vanuit de basis, want veel kleine boeren hebben geen toegang tot land, werk, water en zaden”, zegt Henry Saragih, algemeen coördinator van Via Campesina, een beweging die meer dan 200 miljoen kleine boeren wereldwijd vertegenwoordigt.

De Unhrc bespreekt deze week een studie van zijn Adviescommissie waarin wordt aanbevolen om een nieuw wettelijk instrument uit te werken op het gebied van de rechten van boeren, op basis van een verklaring van de raad. Het instrument moet gemodelleerd worden naar de VN-Verklaring inzake de Rechten van Inheemse Volken, die is overgenomen in sommige nationale grondwetten en plaatselijke tribunalen.

Voedselcrisis

Sinds 2001 brengt Via Campesina de rechten van de kleine boeren onvermoeibaar onder de aandacht in Genève. Sommige regeringen en niet-gouvernementele organisaties (ngo’s), en de laatste twee VN-rapporteurs voor het Recht op Voedsel, stonden daarvoor open, zegt Saragih. “En na de voedselcrisis van 2008 is de wereld gevoeliger geworden voor de problemen van kleine boeren.” 

“Momenteel lijdt bijna een miljard mensen in de wereld aan honger en ondervoeding. Tachtig procent van die mensen leeft op het platteland en in 50 procent van de gevallen gaat het om boerengezinnen”, zegt Melik Özden, directeur van de ngo Centre Europe Tiers-Monde (Cetim) in Genève.
 
“Een van de oorzaken ligt in het gebrek aan landbouwhervorming en hulp aan kleine boeren, gedwongen verhuizingen van boeren, confiscatie van zaden door transnationale ondernemingen die intellectuele eigendomsrechten afdwingen en de criminalisering van activisten en boerenleiders.”
 
Hij voegt eraan toe dat in de afgelopen jaren op grote schaal landroof is gepleegd door buitenlandse regeringen en grote bedrijven, en dat grootschalige productie van biobrandstoffen en speculatie met landbouwproducten de situatie van de boeren aanzienlijk verslechterd hebben.

Stap vooruit

“Via Campesina vraagt bij de Mensenrechtenraad al jaren aandacht voor de schending van de rechten van de boeren en hun beperkte mogelijkheden deze aan te klagen”, zegt Christophe Golay, auteur van het eerste ontwerp van de VN-verklaring. “Het is duidelijk geworden dat enkele belangrijke rechten in geen enkel instrument verwerkt zijn, zoals het recht op land, zaden, traditionele landbouwkennis en vrijheid om de prijs van landbouwproducten te bepalen.”

Africa Mthombeni van de Beweging van Landlozen (LPM) in Zuid-Afrika, en eveneens lid van Via Campesina, is ervan overtuigd dat een gunstig besluit in Genève een belangrijke stap vooruit is. “De Mensenrechtenraad is een intergouvernementeel forum dat invloed heeft op nationale besluitvorming en een verklaring over de rechten van boeren kan regeringen verplichten deze rechten serieus te nemen”, zegt hij.