Mexicaanse verkiezingen testen jonge democratie

De afstand tussen Felipe Calderón van de Nationale Actiepartij PAN en Andrés Manuel López Obrador van de Partij van de Democratische Revolutie PRD om het Mexicaanse presidentschap is gewoon te klein, verklaarde de IFE-kiescommissie. Met 95 procent van de stemmen geteld, was het maandag moeilijk te zeggen wie bij de eerste telling de meeste stemmen haalde. Er komt woensdag sowieso een tweede en meer zorgvuldige telling.

Allicht is er ook woensdag ook nog geen duidelijkheid. Kandidaten en partijen hebben het recht om klachten over de stembusgang in te dienen bij het federale verkiezingstribunaal. De definitieve fotofinish zal daardoor nog langer op zich laten wachten.

Het Mexicaanse electoraat is sterk gepolariseerd. Vele Mexicanen hebben met López Obrador voor een verandering gekozen, maar even veel mensen blijven bij de vertrouwde economische recepten van de PAN. “We zijn in een instabiel worst case scenario terechtgekomen”, waarschuwt Luis Ortiz, een onafhankelijke verkiezingsanalist . “We gaan nu zien hoe sterk onze democratische instellingen echt zijn. De manier waarop de kandidaten ermee omgaan, baart ons zorgen.”

Luis Carlos Ugalde, de voorzitter van de kiescommissie heeft Obrador en Calderón gevraagd om de overwinningsspeches achterwege te laten. Niettemin eiste López Obrador zondagnacht voor de TV-camera’s op de Zócalo, het grootste plein van de Mexicaanse hoofdstad, dat de kiescommissie zijn overwinning zou erkennen. Obrador suggereerde ook dat er ten nadele van hem geknoeid zou zijn met stemmen. Calderón pakte het subtieler aan: hij zei dat de exit polls wezen op een overwinning voor hem, maar dat hij wachtte op de finale mededeling van de kiescommissie. Zijn voorsprong van minder dan een procent valt echter binnen de mogelijke foutenmarge.

De komende week wordt cruciaal voor de jonge Mexicaanse democratie. “De verleiding is groot om een overwinning te betonneren door middel van speeches op openbare pleinen en in de media”, zegt politoloog Alfonso Zárate.

Geen enkele partij heeft een absolute meerderheid behaald in de Kamer van Volksvertegenwoordigers en de Senaat, al lijkt de PAN in de Kamer wel de meeste zetels weg te kapen. De PAN heeft wel alle drie gouverneurstitels gewonnen die er te winnen vielen. Ook de nieuwe burgemeester van Mexico-stad is bekend: PRD-kandidaat volgt López Obrador daar op.