Mexicaanse verkiezingscampagne is reclameoorlog

Volgens schattingen van mediawaakhond Verificación y Monitoreo staken de politieke partijen gezamenlijk 76 miljoen dollar (bijna 60 miljoen euro) in spotjes voor Mexico-stad, Guadalajara en Monterrey. Radio en tv hebben de rol overgenomen van de openbare pleinen, ooit de traditionele arena voor verkiezingscampagnes.

De grootste kanshebbers voor de opvolging van president Vicente Fox, wiens zesjarig mandaat in december afloopt, zijn Felipe Calderón van de conservatieve regeringspartij PAN, en Andrés López Obrador van de linkse PRD. Zij schitteren in het merendeel van de spotjes.

De videoclips en radioboodschappen spelen meestal in op de emoties van de kiezer. Graag worden ook de concurrerende partijen door de mangel gehaald. Over het partijprogramma wordt meestal niet gerept.

“De president van de arbeid”, heeft Calderón zichzelf gekroond en López Obrador zit hem op de hielen met zijn slogan “In ieders belang, eerst de armen”. Maar in dezelfde beweging noemt de PAN López Obrador “een gevaar voor Mexico”, en beschuldigd de PRD Calderón ervan “vuile handen” te hebben en “een leugenaar” te zijn. De eerste spot werd door het onafhankelijke kiescomité al verboden, over de tweede heeft ze nog geen uitspraak gedaan.

De presidents- en parlementsverkiezingen kosten de Mexicaanse staat 930 miljoen euro. 40 procent daarvan gaat naar de geregistreerde partijen. De rest wordt besteed aan de organisatie van de verkiezingen. Partijen financieren hun campagnes met een combinatie van overheidsdotaties en private schenkingen. Die laatste mogen het bedrag van de eerste niet overschrijden. Volgens het Federaal Verkiezingsinstituut gaat 60 tot 70 procent van het campagnebudget naar mediapubliciteit, voornamelijk op tv.

De grote mediacampagnes deden hun intrede tijdens de vorige verkiezingen van 2000, toen Vicente Fox de decennialange hegemonie van de Institutionele Revolutionaire Partij (PRI) wist te doorbreken. Fox voerde toen een – voor Mexico ongeziene – campagne die was bedacht door een team van verkiezingsexperts en imagoconsulenten, onder wie veel Amerikanen.

De verkiezingen van 2000 werden ook voor het eerst gecontroleerd door een onafhankelijke kiescommissie. Daardoor kwam er een einde aan het gebruik dat de media veel aandacht schonken aan de PRI en alle andere partijen negeerden. (JVP/PD)