Mexicaanse vredeskaravaan op weg naar bolwerk van drugskartels

Carlos Sánchez (45) weet als buschauffeur van een privébedrijf alles van de angst en de pijn in het door geweld geteisterde Mexico. Dode lichamen op het asfalt, schietpartijen, aanvallen: het is een vertrouwd gezicht geworden op zijn reizen langs Mexicaanse wegen.
“Er is veel onveiligheid in het land en het is rechtvaardig en waardig dat iemand iets doet”, zegt Sánchez. Sinds zaterdag is hij een van de chauffeurs in een karavaan die een gebaar wil stellen tegen het geweld.

Zoon van dichter Javier Sicilia

De Karavaan voor Vrede en Rechtvaardigheid is bezig aan een 3000 kilometer durende reis door Mexico. Zaterdag vertrokken 13 bussen en 25 auto’s in de stad Cuernavaca, waar op 28 maart Juan Francisco Sicilia, zoon van dichter Javier Sicilia, samen met zes andere personen gefolterd en vermoord is. De laatste twee jaar is het geweld daar in snel tempo gegroeid.
Van daar ging het naar Mexico-Stad en Morelia, hoofdstad van de deelstaat Michoacán, waar de misdaadorganisatie La Familia haar basis heeft en waar in 2008 acht mensen zijn omgekomen bij granaatexplosies tijdens een volksfeest.

Massagraven

Zondag kwam de karavaan aan in San Luis Potosí, hoofdstad van de gelijknamige deelstaat, waar in februari een Amerikaanse douaneagent werd vermoord. Maandag deed ze de deelstaten Zacatecas en Durango aan, waar in april massagraven met meer dan tweehonderd lichamen zijn ontdekt.

Vandaag (dinsdag) is Monterrey de halteplaats, hoofdstad van de noordoostelijke deelstaat Nuevo León, die van de meest welvarende industriestad van Mexico verworden is tot een slagveld voor drugskartels. Donderdag eindigt de reis in Ciudad Juárez aan de grens met de VS, de meest gewelddadige stad van Latijns-Amerika.

Terrein van de maffia’s

Toen de karavaan maandag uit San Luis Potosí vertrok, kreeg ze te horen dat de federale politie de avond voordien zonder gerechtelijk bevel de kantoren van het Centrum voor Mensenrechten Paso del Norte in Ciudad Juárez was binnengevallen. Het centrum van de katholieke priester Óscar Enríquez is een van de bekendste organisaties in de stad.
Het nieuws deed de spanning in het organisatiecomité van de karavaan oplopen. De colonne komt nu steeds meer op terrein waar de maffia’s sterk staan. De chauffeurs vroegen de organisatoren de karavaan zo compact mogelijk te maken en de activiteiten in de halteplaatsen zo snel mogelijk af te werken om nachtelijke verplaatsingen te vermijden.

Burgerlijke ongehoorzaamheid

De beweging van Javier Sicilia vraagt dat er een einde komt aan de gemilitariseerde bestrijding van de drugskartels, die in vier jaar al 36.000 mensenlevens heeft gekost. Sicilia vraagt dat er in de plaats van het militaire model een model van burgerveiligheid komt, gebaseerd op het herstel van het sociale weefsel en de mensenrechten.

Sicilia is bereid tot burgerlijke ongehoorzaamheid over te gaan. “Als we er niet in slagen het hart van de instellingen te veranderen, dan zijn er andere wapens, andere legitieme, niet-gewelddadige middelen, zoals de boycot van het betalen van belastingen – burgerlijke ongehoorzaamheid.”