Mexico geeft strijd om teruggave vederenkroon van Montezuma niet op

Al vijftien jaar streeft Mexico ernaar de vederentooi of Kopilli Ketzalli terug te laten komen naar zijn land van oorsprong. En hoewel Oostenrijk recent liet verstaan dat het er niet aan denkt zijn rechtmatig verworven eigendom terug te geven, beschouwt Sergio Arroyo van het Mexicaanse Antropologisch Instituut het hoofdstuk nog niet als afgesloten.

De vederenkrans behoorde toe aan Montezuma Xocoyotzin (1466-1520), de laatste keizer van het Aztekenrijk dat door de Spaanse veroveraar Hernan Cortes werd onderworpen. Bij de pluimenkrans behoorde ooit een gouden helm versierd met edelstenen, die verloren is gegaan. Volgens de overlevering werd de vederentooi door Cortes zelf opgeëist en per schip terug naar Spanje gestuurd. Het schip viel echter in handen van Franse kapers, waardoor de tooi vijftig jaar lang in Frankrijk circuleerde en uiteindelijk werd geveild in Wenen. De Oostenrijkse staat kocht het stuk in 1880 en sinds 1929 is het in Wenen tentoongesteld.

De campagne om de vederentooi terug te krijgen won aan intensiteit na een gemeenschappelijk project van Mexicaanse en Oostenrijkse wetenschappers. Die onderzochten met de toestemming van het ministerie van cultuur in Wenen of de vederentooi authentiek is en of hij nog in goede staat verkeert. Omdat het stuk zo fragiel is kon het enkel achter glas worden bestudeerd.

De Mexicaanse ornithologe Dalia Ayala beklaagt zich over de slechte omstandigheden waarin ze in Oostenrijk moest werken, maar is erg enthousiast over haar onderzoek. De vederentooi bestaat uit een duizendtal pluimen van de quetzal, een vogel met lange staartveren uit het zuiden van Mexico die bijna is uitgestorven, en veren van diverse andere vogelsoorten. De vederentooi staat voor de onafhankelijkheid en de kracht van de inheemse cultuur, zo stelt de Mexicaanse niet-gouvernementele Nationale Raad voor Traditie en Cultuur.

Wilfried Seipel, directeur van het etnologische museum in Wenen, houdt het been echter stijf. Voor hem zijn de veren van de laatste Azteekse keizer voor eeuwig en altijd eigendom van de Oostenrijkse staat. Eerder had de voorzitter van het Oostenrijkse parlement, Heinz Fischer, voorgesteld het stuk voor 99 jaar in bruikleen te geven, maar dat plan stuitte op een veto van het ministerie van Cultuur.

De Mexicaanse danseres Xokonoschtletl Gómora zet zich al jaren in voor de teruggave van de vederenkrans en heeft al laten verstaan dat ze niet zou rusten voor het zover is. Ook na 16 jaar van dansen en optochten zullen we doorgaan zolang het nodig is. Dit stuk heeft voor heel wat mensen een heilige status en moet terug naar Mexico komen. Voor Gómora is de vederentooi van Montezuma het symbool van de Mexicaanse identiteit voor de verovering door de Spanjaarden.

Diego Cevallos

Xml=2

Ref: la eu cr