Mexico ontwaakt uit olieroes

Bij de Mexicaanse regering gingen de alarmsignalen knipperen toen de prijs van een vat ruwe Mexicaanse olie op 16 januari tot 41,7 dollar daalde. Voor de begroting van dit jaar is Mexico van een gemiddelde prijs van 42,8 dollar uitgegaan. Het land financiert 36,1 procent van zijn overheidsuitgaven met oliegeld. Slechtere prijzen betekenen dus pijnlijke besparingen.

Mexico is de op vijf na grootste olieproducent ter wereld. Elke dag haalt het land 3,3 miljoen ton vaten olie boven, waarvan er 1,8 miljoen geëxporteerd worden, vooral naar de Verenigde Staten.

Maar het geld dat de voorbije jaren door de hoge aardolieprijzen rijkelijk binnenstroomde, ging bijna volledig naar de Mexicaanse overheid, die er de ambtenarenlonen mee betaalt. Zelf is het staatsoliebedrijf Pemex blut: het heeft meer schulden dan zijn patrimonium waard is. Pemex heeft nauwelijks geld om op zoek te gaan naar nieuwe olievoorraden. De winst vermindert doordat de maatschappij dure technieken toepast om uit de droogvallende olievelden toch snel een maximale hoeveelheid olie te persen.

“Petroleum is een verdovend middel voor Mexico”, vindt de econoom Enrique Quintana, een columnist van het dagblad Reforma. “Als de prijs nog verder zakt of als het geld helemaal uitblijft, krijgt het land te maken met zware ontwenningsverschijnselen”.

Mexico heeft zijn oliegeld verspild zonder plannen te maken voor de toekomst, oordeelt de energie-expert David Shields. De Mexicaanse politici wisten al lang dat er problemen aankwamen, maar ze hebben geen uitweg bedacht. Dat is absoluut onverantwoordelijk, vindt Shields.

President Felipe Calderón, die op 1 december Vicente Fox opvolgde, zegt dat hij aan een plan werkt voor de energiesector, maar het is nog niet duidelijk welke kant die ideeën opgaan. Het staat alleen vast dat Pemex een staatsbedrijf blijft en verder kan genieten van een monopoliepositie. Veel analisten geloven dat de aardoliesector wel zou varen bij een onafhankelijk beheer van Pemex en de inbreng van privé-bedrijven. Het succes van die aanpak wordt in veel andere Latijns-Amerikaanse landen bewezen. Maar in Mexicaanse politieke middens bestaat daar veel weerstand tegen.

Mexico kan nog precies 9 jaar en acht maanden olie bovenhalen uit de nu bekende velden, zeggen de experts. Andere grote producenten als Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten, Venezuela en Koeweit hebben nog voor meer dan 75 jaar bewezen olievoorraden. Die landen investeren dan ook meer in de exploratie van nieuwe velden en het beheer van de bestaande bronnen.

Het is al langer duidelijk dat de Mexicaanse oliesector bezig is aan zijn zwanenzang, maar toch schroefde het land tussen 2000 en 2006 zijn productie nog met 320.000 vaten per dag omhoog. Pemex injecteert stikstof in de onderzeese lagen waarin aardolie zit. Daardoor verhoogt de druk, waardoor de olie sneller opborrelt. Maar het maakt de oliewinning wel duurder. Tussen 2005 en 2006 steeg de productiekost van een vat Mexicaanse olie van 4,2 tot meer dan 4,3 dollar.