Milities en bendes ontvoeren steeds meer vrouwen in Irak

Weinig vrouwen praten over wat ze hebben meegemaakt. Um Ahmed uit Bagdad wil wel met IPS praten. “De Amerikanen pakten me voor drie dagen op”, vertelt “Ze dreigden dat ze me zouden verkrachten als ik hen niet vertelde waar mijn man was. Maar ik wist het echt niet.”

Daarna droegen de Amerikaanse soldaten Um Ahmed over aan de Iraakse Nationale Wacht. “Die waren nog erger.” Uiteindelijk gaf haar man zich over, maar Um Ahmed kon niet gaan. “Ik werd gebruikt om hem onder druk te zetten om dingen te bekennen die hij nooit had gedaan. Ze zeiden hem dat ze mij voor zijn ogen zouden verkrachten. Ze dwongen mij toe te kijken hoe hij geslagen werd.”

“We blijven meestal thuis, tenzij we echt eten moeten gaan halen. Er zijn al zoveel vrouwen ontvoerd dat het alleen een kwestie van tijd is vooraleer we ook opgepakt worden als we gewoon blijven rondwandelen”, zegt de 38-jarige lerares Assmaa Fadhil. Volgens haar is het allemaal een gevolg van het steeds verder afnemende gebrek aan respect voor vrouwen.

Niemand is nog veilig. Minister Taysseer Al-Mashadani, een soennitische vrouw, werd deze zomer ontvoerd door de sjiitische militie van Moqtada al-Sadr. Ze werd bijna drie maanden vastgehouden en kwam pas vrij na massieve druk van de Amerikaanse en de Iraakse regering.

De Organisatie voor de Vrouwenvrijheid in Irak schat dat er tussen maart 2003 en de lente van 2006 meer dan 2.000 vrouwen verdwenen zijn in Irak. Het aantal ontvoeringsslachtoffers bedraagt een veelvoud daarvan. Veel gekidnapte vrouwen worden vermoord, misbruikt of pas vrijgelaten nadat hun verwanten pakken losgeld hebben betaald.

Ontvoeringen zijn sowieso schering en inslag in Irak. Volgens een studie van het Brookings Institute, een centrumlinkse denktank in Washington, werden er in maart dit jaar elke dag dertig tot veertig Irakezen gekidnapt. Misschien zijn het er meer, want de Iraakse politie gaat ervan uit dat verwanten lang niet alle gevallen aangegeven. Volgens hulpverleners zijn vrouwelijke slachtoffers intussen in de meerderheid.

Soennitische vrouwen worden ontvoerd door sjiitische milities, en omgekeerd. Andere ontvoerders willen alleen geld. “Mijn familie moest ruim 20.000 euro betalen om mijn vrij te krijgen”, vertelt een 25-jarige vrouw die niet wil dat haar naam verschijnt.

Veel Iraakse vrouwen hebben de indruk dat de klok wordt teruggedraaid. “De vrouwen hier gingen uit werken, namen deel aan sociale activiteiten en gingen zelfs in de politiek”, zegt de socioloog Shatha al-Dulaimy in Bagdad. De verkiezingen van december 2005 brachten 85 vrouwen in het 275-koppige parlement, maar veel vrouwen doen daar schamper over. “We maken gewoon deel uit van het decor”, zegt een volksvertegenwoordigster die anoniem wil blijven. “De Amerikanen wilden de wereld overtuigen van de geweldige veranderingen in Irak. Maar onze stem wordt niet gehoord, niet binnen het parlement en niet erbuiten.” Het parlementslid denkt dat het groeiende religieuze extremisme er mee schuld aan is dat er steeds meer vrouwen worden ontvoerd in Irak.