Millenniumtop verliest ontwikkeling uit het oog

De Millenniumtop wordt de grootste bijeenkomst van wereldleiders ooit, hoopt VN-secretaris-generaal Kofi Annan. Van 14 tot 16 september komen in New York 122 staatsleiders, 55 premiers en zeker 13 buitenlandministers samen. De naam van de top verwijst naar de Millenniumdoelen - acht essentiële ontwikkelingsuitdagingen die de wereldgemeenschap in 2000 aanging. Zo moet bijvoorbeeld de armoede in de wereld tegen 2015 gehalveerd worden. Volgende maand moet in New York gekeken of de wereld op koers zit om die beloften waar te maken.

Maar het ontwikkelingsvraagstuk wordt naar de achtergrond gedrongen, waarschuwt Saradha Iyer van het Third World Network, een niet-gouvernementele organisatie die in Maleisië gevestigd is. Men wekt de indruk dat er eensgezindheid is over alle onderwerpen die met de Millenniumdoelen te maken hebben en dat er dus niets te onderhandelen valt.

Iyer vreest dat de top het vooral zal hebben over vredeshandhaving, maatregelen tegen het terrorisme, de nieuwe mensenrechteninstantie die de VN krijgen en de hervorming van de Veiligheidsraad. Helemaal verkeerd, vindt Iyer. De VN moeten zich toeleggen op humanitaire problemen en crisissen, en de veiligheidsproblemen overlaten aan de grootmachten.

Ook de hulporganisatie Oxfam International trekt aan de alarmbel. Volgens woordvoerster Nicola Reindorp wordt de top een maat voor niets voor de armen in de wereld als er geen minimale engagementen uit de bus komen. Oxfam vindt dat de wereldleiders op vier vlakken over de brug moeten komen. Ze moeten garanderen dat de Millenniumdoelen gehaald worden, er moet meer bescherming komen voor burgers in gewapende conflicten, er is een verdrag nodig dat de wapenhandel aan banden legt en er moeten nieuwe antwoorden komen op humanitaire rampen.

Alleen al het waarmaken van de Millenniumdoelen lijkt voorlopig nog een illusie. Succes is volgens Oxfam alleen denkbaar als de rijke landen binnen afzienbare tijd met meer hulp over de brug komen, arme landen ongehinderd toegang bieden tot hun markten en de schulden van de ontwikkelingslanden duidelijk verlichten.

Maar veel wereldleiders hebben andere dingen aan hun hoofd. De formele indiening door Duitsland, India, Japan en Brazilië van een plan om de samenstelling van de Veiligheidsraad te wijzigen, zet de Millenniumdoelen in de schaduw, zegt een Aziatische diplomaat. De indieners willen indien nodig op de top een beslissing forceren. VN-secretaris-generaal Kofi Annan zegt niet nee, want zijn positie is verzwakt door de schandalen waarmee de VN worstelen, en hij heeft landen nodig die hem steunen.

Officieel wil niemand dat de aandacht van de deelnemers aan de top door andere thema’s afgeleid wordt van de Millenniumdoelstellingen. De Duitse VN-ambassadeur Gunter Pleuger drong vorige maand nog aan op een snelle beslissing over de uitbreiding van de Veiligheidsraad om de top van september vrij te houden voor de ontwikkelingsagenda”.

De VS, die tegen een hervorming van de V-raad zijn, stellen dat de hervorming van de VN bijzaak moet blijven op de top. De belangrijkste focus moet de omzetting van de Millenniumdoelstellingen vormen, verklaarde Shirin Tahir-Kheli, een adviseur van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken.

VN-ambassadeur Munir Akram uit Pakistan, dat India wil verhinderen een permanente zetel in de Veiligheidsraad in de wacht te slepen, waarschuwde vorige maand dat de wereldleiders hun politieke energie niet mogen verspillen aan de zelfzuchtige en onhaalbare eis van een handvol ambitieuze staten die meer privileges willen dan andere landen. (PD/ADR)