Moderne Chinezen eren hun doden in cyberspace

Traditionele Chinezen herdenken hun doden door op de begraafplaats
namaakgeld te verbranden en hun een rijkelijk feestmaal met geroosterd
varkensvlees en andere lekkernijen aan te bieden. Soms worden ook papieren
afbeeldingen van luxegoederen als een auto of een duur pak verbrand om die
geschenken naar het hiernamaals te sturen. Voor de Communistische Partij
van Mao Zedong die in 1949 in China aan de macht kwam, waren dat
bijgelovige praktijken die zo gauw mogelijk moesten worden uitgeroeid.
Later begon de regering zich ook zorgen maken over alle goede landbouwgrond
die aan begraafplaatsen opging.

In 1956 ondertekenden Mao Zedong en alle andere veteranen van de Lange Mars
een voorstel om alle begrafenissen stop te zetten en doden enkel nog te
cremeren. Maar die tekst riep zoveel weerstand op, dat hij nooit wet werd.
Ook nu nog blijft vooral bij oudere Chinezen en op het platteland de
overtuiging leven dat overledenen intact moeten worden begraven en goed wat
grafgiften moeten meekrijgen om goed in het hiernamaals aan te komen.
Bovendien moeten de geesten van de doden elke lente tijdens het
Qingming-feest opnieuw gunstig gestemd worden met namaakgeld en lekker eten.

Volgens de Chinese statistieken wordt van de plattelandsbevolking nog
steeds maar 15 procent na hun overlijden verast. Ook de exemplarische
crematie van Deng Xiaoping in 1997 kon daar niets aan veranderen. Van de
stedelingen wordt intussen nog maar 10 procent begraven in plaats van
gecremeerd, maar toch houden ook nog veel stadsbewoners de oude rituelen
van het Qingming-feest in ere. Vorig jaar bezochten meer dan een miljoen
inwoners van Peking in april de graven van hun voorouders om er de rituele
offers te brengen. De regering zit ermee verveeld dat alle Chinezen samen
elk jaar 16,2 miljoen yuan (2,2 miljard euro) uitgeven aan begrafenissen en
jaarlijkse offergaven.

Gelet op die sterke hang naar traditie, vallen de eerste reacties op de
virtuele begraafplaats op www.ev991.com erg mee. Ik vind zo’n online
begraafplaats een fantastische idee - zo’n plaats kan immers een eeuwigheid
mee, schrijft Ding
Xiangquan, één van de bezoekers op vijf april. Hij merkt wel op dat de
virtuele gedenkstenen voorzien zouden moeten worden van afbeeldingen van
fruit, om het geheel een aardser uitzien te geven. Oudere Chinezen
mopperen dan wel weer dat alleen de jongere generatie weet hoe ze een
computer moet bedienen.

Maar het zal nog wel even duren vooraleer alle Chinezen overstappen op het
nieuwe systeem. Meteen toen de Chinese begraafplaats in cyberspace klaar
was, stuurde het ministerie voor Burgerlijke Zaken een omzendbrief naar
alle lokale besturen met de vraag de virtuele dodenherdenkingen te
promoten. Maar blijkbar is die boodschap onder meer bij partijleden en
overheidsambtenaren nog niet goed aangekomen. In februari kregen 600
provinciale en gemeentelijke partijleiders uit de provincie Hebei tijdens
een onuitgegeven vergadering te horen dat ze zich moesten hoeden voor
extravagante en luxueuze begrafenisrituelen. Zo’n gedragingen kunnen de
Partij alleen maar vervreemden van de massa’s, verklaarde de
vice-partijsecretaris van Shijiazhuang, de hoofdstad van Hebei.