Moeilijke tijden voor vrouwen in het ANC

Een uitzondering op de pariteitsregel blijven de zes topposities in het 86 leden tellende Nationale Uitvoerende Comité van het ANC (African National Congres). Daar zetelen voorlopig slechts twee vrouwen: voorzitster Baleke Mbete en Thandi Modise, vice-secretaris-generaal.

Jacob Zuma veroverde eerder deze maand het leiderschap van de Zuid-Afrikaanse regeringspartij na een verbeten machtsstrijd met huidig president Thabo Mbeki. Zuma bevindt zich nu in een uitstekende uitgangspositie om in 2009 tot president van Zuid-Afrika te worden verkozen, als hij niet wordt ingehaald door schandalen uit het verleden. Enkele dagen na zijn verkiezing werd de nieuwe voorzitter officieel beschuldigd van corruptie, witwaspraktijken, afpersing en fraude.

Zuma kon bij zijn verkiezing op rekenen op steun vanuit de Vrouwenliga van het ANC. Dat is opmerkelijk, want hij stond eerder terecht voor de verkrachting van een seropositieve aidsactiviste, die ook een vriend van de familie was. Zuma werd vrijgesproken, maar zorgde voor een storm van verontwaardiging met de uitspraak dat hij na de feiten een douche had genomen om zich te beschermen tegen besmetting met het HIV-virus. De manier waarop sommige vrouwen zich kleden is een uitnodiging voor seks, aldus Zuma.

Mbeki daarentegen verklaarde tijdens de strijd om het leiderschap van de partij dat hij graag een vrouw als opvolger wilde. Hij benoemde ook een vrouw, de voormalige Energieminister Phumzile Mlambo-Ngucka, tot de eerste vrouwelijke vicepresident van Zuid-Afrika. Die houding leverde hem evenwel geen politiek dividend op. Integendeel, de aanhangers van Zuma beschuldigden Mbeki er van dat hij de zaak van de vrouwen misbruikte voor zijn eigen politieke doeleinden.

Gemiste kans

Veel waarnemers zijn geshockeerd over de manier waarop Zuma ondanks zijn niet bijzonder vrouwvriendelijke reputatie toch de steun van de ANC-vrouwenliga heeft gekregen. “De vrouwen van dit land hebben een kans gemist om een vrouw een leidende rol te geven”, zegt de vooraanstaande genderactiviste Mohau Pheko, “De verkiezing van Zuma is een teken van zwakte van de vrouwenbeweging.”

Voor Mbuyiselo Botha, de secretaris-generaal van het South African Men’s Forum bewijst de verkiezing van Zuma de blijvende macht van het patriarchaat. “We hebben nog een lange weg te gaan voor het probleem van de genderongelijkheid fundamenteel wordt aangepakt”, zegt Botha, die met zijn organisatie mannen ertoe wil aanzetten zich als voorbeeldige