Mongoolse neonazi's kleuren groen

Tsagaan Khass – Witte Swastika – blijft een kleine groepering. Met ietsje meer dan 100 leden, stond het vroeger vooral bekend om xenofobe en homofobe aanvallen en om hun adoratie van Hitler. De leden van de groep kleden zich in SS-uniformen en bedekken zich met swastika’s. Het is geen vanzelfsprekend zicht in het Aziatische land.

‘Adolf Hitler is iemand die we respecteren. Hij heeft ons geleerd hoe we onze nationale identiteit moeten bewaren,’ zegt de medeoprichter van de groep, die zichzelf Big Brother noemt. ‘We zijn tegen zijn extremisme en het starten van de Tweede Wereldoorlog. We zijn tegen al deze moorden, maar we gaan akkoord met zijn ideologie.’

Hitleradoratie in Azië

Mongolië is niet het enige Aziatische land waar met lof over Hitler gesproken wordt. Ook in India, China, Thailand en Indonesië lijkt de Führer een tweede leven te leiden. Gebrekkige kennis over de Tweede Wereldoorlog en over de Holocaust draagt hier sterk aan bij, maar Hitler past ook in het nationalistische sentiment dat sterk aanwezig is in deze landen.

Terwijl Hitler in het Westen beelden van massamoord en genocide oproept, is hij in Azië het gezicht van sterk leiderschap en nationalisme. Hitler is in Azië de man die Duitsland economisch redde en het land weer kracht en status gaf. Er is een sterk geloof onder een deel van de bevolking van deze landen dat ze een leider zoals Hitler nodig hebben om hun land weer sterk te maken. Want ondanks de enorme economische groeicijfers in Azië, kampen veel Aziatische burgers met armoede en een gebrek aan economische mogelijkheden.

Mongolië: land van mogelijkheden

Ook in Mongolië is dit een realiteit. De Mongoolse economie groeit aan een recordtempo, maar toch leeft één derde van de bevolking onder de armoedegrens. De grootste factor in de economische groei is de mijnbouwindustrie. Het land beschikt over een enorme minerale rijkdom. Het gaat voornamelijk om goud, koper en steenkool, maar het land bezit ook enorme voorraden aan onder meer uranium, olie en lithium.

‘Adolf Hitler heeft ons geleerd hoe we onze nationale identiteit moeten bewaren. We zijn tegen zijn extremisme en het starten van de Tweede Wereldoorlog, maar we gaan akkoord met zijn ideologie.’

Deze mineralen zouden miljarden euro’s waard zijn. Vele buitenlandse bedrijven proberen er voet aan grond te krijgen. Dit zorgt voor spanningen met de lokale bevolking. De gemiddelde Mongoliër heeft weinig baat aan de miljarden aan mineralen die uit de grond gehaald worden. De arbeid in de mijnen wordt veelal uitgevoerd door buitenlandse arbeiders. De winsten van de mijnbouw vloeien bijna exclusief naar het buitenland. Enkel de negatieve effecten van de mijnbouw worden met de lokale bevolking gedeeld: koolkonvooien blokkeren migratieroutes van herders, mijnen vergiftigen waterbronnen van lokale dorpjes en ook de Mongoolse natuur lijdt sterk onder de veranderingen.

Mongoolse angsten

De meningen over de toekomst van Mongolië zijn sterk verdeeld. Het land heeft veel potentieel, maar wat voor kost moet het land hiervoor betalen? De onzekerheid heerst. Voor sommigen slaat deze onzekerheid om in xenofobie. Vooral China is een populair doelwit. Wantrouwen jegens China is niks nieuws in Mongolië. Tot twee jaar geleden had Mongolië zelfs geen geplaveide wegen naar China, nochtans haar grootste handelspartner. Een grote angst voor de Mongolen is dat hetgeen gebeurde met Tibet ook zal gebeuren met Mongolië, namelijk dat ze binnengevallen en opgeslokt zullen worden.

Onafhankelijkheid is hierdoor extreem belangrijk in het Oost-Aziatische land. De invulling van die onafhankelijk verschilt echter van Mongoliër tot Mongoliër. Sommigen menen onafhankelijkheid te vinden in de economische macht die de mijnbouw met zich mee brengt. Anderen wensen dan weer de buitenlandse bedrijven te zien vertrekken, in de hoop hun cultuur en natuur te beschermen.

Nazistische eco-warriors

Voor Tsagaan Khass had onafhankelijkheid al altijd een raciale tint, maar daar komt nu ook een ecologisch aspect bij. Dat is niet verwonderlijk. De Mongoolse natuur is immers een fundamenteel deel van de traditionele Mongoolse levensstijl die Tsagaan Khass zo hoog in het vaandel houdt. Wanneer ze een mijn controleren op ecologische inbreuken, dienen ze deze buitenlandse bedrijven ondertussen ook een slag toe. De groep blijft overtuigd neonazi, waardoor ze bij weinig mensen op sympathie kunnen rekenen.

Zo zou het ook moeten zijn volgens Tal Liron, een doctorandus aan de Universiteit van Chicago die zich specialiseert in nationale identiteit. ‘De Mongoolse neonazi’s krijgen te veel aandacht van de globale media en ze genieten er duidelijk van. Ze zijn echter geen goede representatie van de gemiddelde Mongoliër.’