Nacht is niet van Latijns-Amerikaanse vrouwen

“Vrouwen kunnen zich niet vrij bewegen ‘s nachts, tenzij ze in gezelschap zijn”, zegt Ivonne Macassi van het Peruaanse vrouwencentrum Flora Tristán. Die organisatie onderzocht de veiligheid van vrouwen in San Juan de Miraflores and Villa El Salvador, twee grote armenwijken van Lima waar meer dan een miljoen mensen wonen.

Van de vrouwen die Flora Tristán ondervroeg, zei 61 procent dat ze zich onveilig voelden als ze ’s nachts de straat op moesten. De helft voelde zich zelfs ongerust in het openbaar vervoer na zonsondergang.

“De vrouwen zijn niet alleen beducht voor overvallen – ze zijn bang dat zo’n diefstal uitloopt op verkrachting”, zegt Macassi. “Ze voelen zich zelfs niet veilig in een taxi, want ook daar worden vrouwen overvallen.”

Volgens Macassi worden dergelijke vormen van geweld tegen vrouwen getolereerd omdat ze vrijwel onzichtbaar zijn. Er worden geen speciale statistieken over bijgehouden.

Vrouwen en mannen moeten in de eerste plaats bewust worden van die problemen om vrouwen toe te laten de nachtelijke straten te heroveren, vindt Macassi. Dan kunnen ze aandringen bij de overheid om het potentiële daders moeilijker te maken. Het openbaar vervoer en de verkeersinfrastructuur moeten meer rekening houden met de veiligheidsbehoeften van vrouwen, braakliggende terreinen moeten zoveel mogelijk uit de steden verdwijnen, pleintjes en parken moeten meer mensen aantrekken dan alleen hangjongeren.

De bestuurders van de twee onderzochte wijken neemt sommige van die aanbevelingen nu over in hun beleid.

In Rosario, een stad met een miljoen inwoners in het oosten van Argentinië, voerde de plaatselijke denktank CICSA een onderzoek uit naar de veiligheidssituatie. De vrouwen in Rosario hebben vooral angst voor seksuele intimidatie – van betasten in het openbaar vervoer tot verkrachtingen. “Die gegronde angst beperkt hun bewegingsvrijheid en hun onafhankelijkheid”, zegt Maite Errodigou van CICSA. Dat gaat soms ver. “Met name vrouwen uit de arme stadsdelen geven hun studies of banen op omdat ze niet na zonsondergang onderweg willen zijn.” Sommige vrouwen hebben ook problemen met hun levensgezel, die vindt dat ze moeten thuisblijven omdat de straten te gevaarlijk zijn.

De onderzoekers van CISCA gingen samen zitten met de overheid en de ordediensten in Rosario. Ze beslisten de problemen op drie manieren aan te pakken. De stad werkt nu aan de bewustwording van de bevolking in het algemeen en jongens en jonge mannen in het bijzonder, probeert rekening te houden met problematiek bij de planning van openbare werken en zoekt middelen en samenwerking voor andere concrete initiatieven.

In andere Latijns-Amerikaanse steden als het Chileense Santiago en de Colombiaanse hoofdstad Bogota worden gelijkaardige maatregelen voorbereid. (PD)