Nepal wil toeristen lokken met Boeddha

Het toerisme in Nepal kan wel een zetje gebruiken. Sinds maoïstische rebellen in 1996 met een opstand begonnen om de Nepalese monarchie ten val te brengen en het lot van de arme boeren te verbeteren, gaan de bezoekersaantallen gestaag bergaf. Het conflict heeft al aan 12.000 mensen het leven gekost, en grote delen van het platteland zijn in handen van de rebellen. Begin dit jaar trok koning Gyanendra alle macht naar zich toe, wat nog meer bezoekers afschrikte.

Maar opeens is de kentering er. De voorbije maanden stegen de aantallen bezoekers weer, en de boekingen voor het herfstseizoen zijn goed, zeggen hoopvolle reisagentschappen. De maoïstische rebellen hebben begin september een eenzijdig bestand van drie maanden afgekondigd. Het Nepalese leger laat de wapens niet rusten en in afgelegen gebieden vinden nog altijd incidenten plaats, maar toch zet de relatieve rust voor de moedigste toeristen het licht blijkbaar weer op groen.

Wie nu naar Lumbini trekt, loopt weinig gevaar toch geconfronteerd te worden met geweld. De heilige plaats bakt in de herfstzon. Een tuinman stuurt een grasmaaier tussen de ruïnes van eeuwenoude stoepa’s door. Kleine groepjes toeristen slenteren langs de Heilige Vijver waar Maya Devi, de moeder van de Boeddha, een bad nam voordat de weeën inzetten.

Lumbini is anders dan de rest van Nepal, zegt Basanta Bidari, het hoofd van de archeologische dienst die de site beheert. We hebben nog geen enkel incident gehad. Maoïsten en soldaten bezoeken dezelfde tempels, maar ze bidden alleen maar en vertrekken dan weer, bevestigt Babu, een riksjarijder.

Met de rust in Lumbini kan het volgend jaar wel voorbij zijn. De Nepalese regering heeft 2006 uitgeroepen tot het Bezoek Lumbini-jaar. De Nepalese toeristische dienst heeft een 200 kilometer lange ‘Boeddhistische route’ uitgestippeld die toeristen ook nog naar andere interessante bestemmingen in de buurt brengt. De route voert onder meer naar de plaats waar de Boeddha na zijn verlichting voor het eerst zijn vader weerzag. De Nepalese overheid hoopt toeristen die nu voor een blitzbezoek vanuit India de grens oversteken, te overtuigen langer in Nepal te blijven.

De Nepalese regering heeft 80 miljoen roepie (een klein miljoen euro) uitgetrokken om Lumbini en omstreken dit jaar in gereedheid te brengen. Er mogen geen bedrijven meer gebouwd worden die de idylle zouden verstoren, en bestaande ondernemingen mogen de omgeving niet meer vervuilen.

De plannen kaderen in een masterplan voor Lumbini dat al in 1978 werd uitgewerkt door een internationaal comité dat de ontwikkeling van Lumbini als een bedevaartsoord voor boeddhisten uit de hele wereld begeleidt. Het masterplan deelt de site op in drie zones. De Heilige Tuin, waar alle historische gebouwen staan, moet ongerept blijven. In de Kloosterzone kunnen alle landen die de ontwikkeling van Lumbini steunen, onderkomens bouwen voor monniken. In New Lumbini Village komen hotels, restaurants en alle andere diensten die bezoekers nodig hebben. In 27 jaar is er nog maar een handvol kloosters gebouwd; amper 20 procent van het masterplan is al uitgevoerd.

Maar nu komt er weer beweging in de zaak. In het hoofdkwartier van de VN in New York vond vorige maand voor het eerst sinds lang weer een vergadering van het internationale comité plaats. De archeoloog Bidari is opgetogen. Een grotere stroom bezoekers betekent ook meer geld om de talrijke fundamenten van gebouwen te onderzoeken die in de omgeving nog onder het gras schuil gaan.

Vimalananda, de hoofdmonnik van de tempel in de Heilige Tuin, maakt zich zorgen. Dit is allemaal nieuwerwetse ontwikkeling, het heeft niets te maken met spirituele en religieuze ontwikkeling. Wat Lumbini nodig heeft, is volgens hem meer meditatie en meer onderwijs in de ideeën van de Boeddha.

De Lumbini Development Trust, de stichting die de site beheert, telde vorig jaar bijna 38.000 bezoekers. Dat waren er 10.000 meer dan in 2003, en bijna 30.000 meer dan in 2002, het jaar waarin de site een bezoekerscentrum kreeg. (PD/ADR)