Niet alleen de VS verwachten veel van Obama

Volgens een opiniepeiling van de BBC World Service bij meer dan zeventienduizend mensen in 17 landen verwacht gemiddeld twee derde van de ondervraagden dat de relaties tussen de VS en de rest wereld erop vooruit zullen gaan onder Obama. De mensen reageren veel optimistischer dan vorige zomer toen Obama en McCain om het Witte Huis streden. Toen verwachtte 47 procent van de mensen een betere wereld als de Democratische kandidaat verkozen zou worden. Nadien kwam de financiële crisis maar dat belette dus niet dat het optimisme toenam.

Zonder precedent

“Dit zijn echt enorme cijfers, en ze tonen een indrukwekkend parcours”, zegt Steven Kull, directeur van het Programme on International Policy Attitudes (PIPA) van de Universiteit van Maryland, dat de enquête hielp ontwikkelen. “Als wereldwijd fenomeen waarbij zoveel mensen naar één persoon kijken, is dit waarschijnlijk zonder precedent.”

Bijna drie kwart van de ondervraagden zei dat de financiële crisis Obama’s “topprioriteit” moet zijn. De helft plaatst de terugtrekking van VS-troepen uit Irak in die categorie, 46 procent wil Obama eerst de klimaatverandering zien aanpakken, en 43 procent wil hem vrede tot stand zien brengen tussen Israël en de Palestijnen. Dat is een aanzienlijk hoger percentage dan de 29 procent die vindt dat de steun aan de Afghaanse regering in haar strijd tegen de Taliban bovenaan de presidentiële agenda moet staan.
De Amerikanen zelf hebben ook veel vertrouwen in hun volgende president. Volgens een peiling van The New York Times en CBS News zei bijna vier op vijf ondervraagden dat ze optimistisch waren over de volgende vier jaar, het hoogste cijfer sinds de vraag in 1977 voor het eerst werd gesteld (over Jimmy Carter).

Een enquête van The Washington Post en ABC News liet maandag zien dat de helft van Amerikanen “veel verwacht” van Obama, dat bijna drie op vier Amerikanen zijn economisch herstelplan steunen en dat acht op tien een gunstig beeld van hem hebben als leider.

De normen aanvaarden

De drie peilingen zeggen ook iets over de geringe populariteit van afscheidnemend president George W. Bush. Volgens Kull kan men zelfs veel van het optimisme in de BBC-enquête toeschrijven aan het contrast tussen Bush’ eenzijdige politiek en Obama’s herhaalde nadruk op diplomatie en multilateraal overleg, zoals hij onlangs nog eens in de verf zette toen hij de sluiting van Guantanamo in het vooruitzicht stelde. Dat wordt gezien “als een teken dat de VS aanvaarden dat ze zich aan de beperkingen van de internationale normen moeten houden”, zegt Kull. “Het signaal dat men bereid is om zich aan de regels te houden, is zeer belangrijk voor mensen overal ter wereld.”

In elk van de zeventien landen waar de BBC-enquête plaatsvond, werden ten minste duizend mensen bevraagd. In Europa trokken de onderzoekers onder meer naar Groot-Brittannië, Frankrijk, Duitsland, Italië en Spanje, in het Midden-Oosten naar Egypte en Turkije, in Zuidoost-Azië naar Japan, Indonesië en China, in Latijns-Amerika naar Mexico en Chili.

Het grootste optimisme stelden ze vast in Ghana, waar 87 procent van de ondervraagden dacht dat de VS-relaties met de wereld erop vooruit zouden gaan onder Obama, gevolgd door continentaal West-Europa (gemiddeld 78 procent), Mexico en Nigeria (74 procent) en Chili en China (68 procent). Bij de Amerikanen zelf lag de score op 65 procent.

Volgens Kull is het opmerkelijk hoe het optimisme in  de hoofdzakelijk islamitische landen gestegen is in vergelijking met augustus: van 29 naar 58 procent in Egypte, van 46 naar 64 procent in Indonesië en van 11 naar 51 procent in Turkije, waar de traditionele pro-VS-houding een knauw had gekregen na de invasie in Irak.