Niet-traditionele export groeit explosief in Ghana

Ook de export van traditionele Ghanese producten als cacao en mineralen zit in de lift. Minister Kwadwo Baah-Wiredu van Economie en Financiën meldde onlangs dat de export in 2007 steeg naar ruim 3,8 miljard dollar, een groei van 40 procent ten opzichte van 2006.
Volgens gouverneur Paul Acquah van de Centrale Bank groeide de export in niet-traditionele sectoren met 27,1 procent naar 259 miljoen dollar in het eerste kwartaal van 2008, ten opzichte van dezelfde periode in 2007. In het eerste kwartaal van 2007 bedroeg de export 204 miljoen dollar. In het vierde kwartaal van 2006 leverde de niet-traditionele export 207 miljoen dollar op, in dezelfde periode in 2007 was dat 325 miljoen dollar.
Een van de sectoren die het goed doen, is de kledingindustrie. Aan de Kwame Nkrumah Avenue in Accra is, vrij onopvallend, het bedrijf van Nora Bannerman gevestigd. Ze kon de afgelopen jaren onder gunstige voorwaarden kleding naar de Verenigde Staten exporteren.

Mango’s

Maar de groei van de export is beter zichtbaar op het platteland. Buiten de hoofdstad Accra ontstonden her en der mangoplantages. Theophilus Owusu ruilde nog niet zo lang geleden zijn baan als onderwijzer in voor een toekomst als mangoboer bij Adawso in het oosten van Ghana.
“Van een vriend heb ik geleerd hoe je mango’s moet telen. Toen ik van hem hoorde over de exportmogelijkheden, heb ik besloten mijn baan als onderwijzer op te geven en mijn land nuttiger te gebruiken”, zegt Owusu. Vorig jaar exporteerde hij mango’s naar Groot-Brittannie en Spanje. Daarmee verdiende hij 350.000 dollar. “Maar dat wil niet zeggen dat het allemaal vanzelf gaat. Het startkapitaal heb ik zelf moeten inbrengen omdat banken geen steun wilden verlenen. Het was een moeilijke weg, maar het is gelukt”, zegt hij.
Even verderop is Grace Duah bezig haar land klaar te maken voor de productie van ananas. Ze werkte een aantal jaren in Groot-Brittannie als verpleegster. “Toen ik in een winkel in Londen ontdekte dat de ananas die ik kocht uit Ghana kwam, inspireerde dat mij om deze stap te zetten. De jongste uit ons gezin, die nog bij mij thuis woonde, was net toegelaten tot de universiteit, dus ik kon terug naar Ghana om dit bedrijf op te zetten.”

AGOA

De sterke exportgroei is deels mogelijk gemaakt door de Africa Growth and Opportuniy Act (AGOA) van de VS, zegt Abou Fall, een AGOA-coördinator in Accra. AGOA is gericht op het verbeteren van de handel tussen Afrika en de VS. Het Amerikaanse Agency for International Development (USAID) geeft onder meer technische ondersteuning aan Ghanezen die willen exporteren naar de VS.
Maar er is ook kritiek. Johnson Otoo, producent van cashewnoten, zegt dat hij door de importregels van de VS niet kan profiteren van AGOA. “Ik wilde cashewnoten exporteren maar de eisen die gesteld worden aan verpakking en zelfs het oogsten van de noten waren erg streng. Ik ben nog steeds bezig uit te zoeken hoe ik aan die eisen kan voldoen”, zegt Otoo.
Fall zegt dat het gaat om eisen die de VS stelt aan alle leveranciers. Ze zijn niet alleen van toepassing in bepaalde sectoren. “Dat is juist de reden dat we hier technische ondersteuning geven aan exporteurs. Er zijn ook succesverhalen van Ghanese bedrijven die op een goede manier gebruik wisten te maken van onze diensten en nu hun producten verkopen in de VS.”
Ghana opende elders in de wereld exportkantoren (Ghana Export Trade Company Limited, Ghana Trade Center en Ghanextrade) om de Ghanese producenten te helpen markten aan te boren. De centra onderhandelen ook over exportcontracten en helpen bij de promotie van kleine en middengrote bedrijven.
Baah-Wiredu vertrouwt erop dat het Economische Partnerschapsakkoord dat Ghana ondertekende met de Europese Unie, de exportcapaciteit van Ghana zal vergroten. “Hierdoor zullen nieuwe markten toegankelijk worden voor Ghana’s niet-traditionele exportsectoren.” Ondanks de inspanningen van de overheid, ontbreekt het in Ghana nog vaak aan gunstige kredieten voor ondernemers, vooral in de niet-traditionele exportsector.