Nieuw regime Kirgizië vecht op veel fronten

Buurland Kazachstan maakte meteen na de machtsgreep van de oppositie in Kirgizië duidelijk dat het niet opgezet was met de revolutie. De grens met Kirgizië ging prompt dicht. Het nieuwe regime in Bisjkek smeekte de grensovergangen spoedig weer te kunnen gebruiken, want de export en import van Kirgizië verlopen vooral lang Kazachstan. Toch duurde het tot 20 mei vooraleer de grens weer openging. Kazachstan ging door de knieën nadat Kirgizië de watertoevoer via de rivier Talas naar landbouwgebieden in Zuid-Kazachstan had afgesloten.
De grens met Oezbekistan is nog altijd zo goed als dicht. De regering van Oezbekistan vreest dat de conflicten tussen Kirgiezen en etnische Oezbeken in Kirgizië die in mei opflakkerden, naar haar land kunnen overslaan. De Zuid-Kirgizische economie is sterk afhankelijk van de handel met Oezbekistan.

Destabilisering

“Ik zie maar één beweegreden achter de acties van onze buurlanden”, zegt Jypar Jeksheev, de stichter van de Democratische Beweging van Kirgizië, een politieke partij. “Onze autoritaire buren organiseerden een economische blokkade om hun eigen burgers te laten zien dat de regimewissel in Kirgizië onaanvaardbaar is en alleen tot destabilisering kan leiden.”
Volgens politicoloog Toktogul Kakchekeev zijn landen als Oezbekistan en Kazachstan er dan weer vooral op uit meer greep te krijgen op de watervoorraden van het kleine Kirgizië.
Kirgizië maakt zich ook zorgen dat de grootmachten misbruik zullen maken van de politieke turbulenties. In mei zorgde de Russische populist Vladimir Zjirinovski voor ophef door op de radio te beweren dat Kirgizië en Tadzjikistan geen toekomst hebben als onafhankelijke staten en beter bij Rusland worden gevoegd. Volgens sommige geruchten wakkeren de Russen de etnische spanningen in Kirgizië aan om regionale vredestroepen naar het land te kunnen sturen. Onder de 5,4 miljoen Kirgiezen bevinden zich ruim 750.000 etnische Oezbeken.
Kirgizië moet ook met de andere grootmachten rekening houden. Het is het enige land met Russische én Amerikaanse militaire basissen. Volgens politicoloog Kakchekeev willen de Amerikanen in Kirgizië vooral een dam opwerpen tegen China, een ander buurland. Maar Kirgizië is ook een doorvoerhaven voor de wapens die de Amerikanen en hun bondgenoten in Afghanistan nodig hebben. China wil dan weer dat alles vooral rustig blijft in Kirgizië, want onrust zou snel kunnen overslaan naar de aangrenzende Chinese provincie Xinjiang.
De interim-regering in Kirgizië zal moeten bewijzen wat ze waard is. Maar de huidige bewindsploeg is broos en heeft geen echte legitimiteit, zegt topdiplomaat I. Abdurazakov.