Nieuw VN-noodfonds is brandweer zonder water

De 191 VN-lidstaten onthaalden het idee voor een verbeterde noodhulp met enthousiasme, tijdens de VN-Millenniumtop in september vorig jaar. Maar ook Australië, Italië en Canada - traditioneel grote donoren voor noodhulp - kwamen nog niet met geld over de brug. Veel arme landen, die onlangs zelfs internationale hulp kregen, hebben zich daarentegen wel geëngageerd. Sri Lanka, dat na de tsunami van december 2004 veel bijstand kreeg, maar ook Mexico, Grenada en Armenië.

De regering-Bush bevestigt dat op dit ogenblik nog geen beslissing is genomen over het al dan niet bijdragen. De VS kondigden vorige maand nog een aanzienlijke vermindering van de internationale bijdrage voor internationale rampen en hongersnood - van 418 miljoen dollar dit jaar naar 349 dollar vorig jaar.

Verschillende Europese landen lieten weten dat ze het fonds wel daadwerkelijk zullen steunen (zie kader). Groot-Brittannië is het gulst, met 70 miljoen dollar. Nederland belooft 12 miljoen dollar. Maar sommige stellen teleur, zoals Frankrijk, dat maar 1,2 miljoen dollar over heeft voor het initiatief.

Federaal Minister van Ontwikkelingssamenwerking Armand De Decker kondigde tijdens de voorbije donorconferentie voor Congo aan dat België het nieuwe fonds zal steunen. We staan er honderd procent achter, bevestigt Pascal Gregoire, adviseur van de minister voor multilaterale betrekkingen. We zullen met minstens een miljoen euro over de brug komen en mogelijk meer. Het precieze bedrag kunnen we pas binnen enkele weken bekendmaken omdat we de resultaten van de budgetcontrole nog afwachten. Maar we zullen zeker niet de kleinste donor zijn.

Gregoire zegt wel dat België erop wil toezien dat het fonds ook degelijk transparant werkt en duurzaam is.

loterij

Het nieuwe fonds komt in de plaats van het bestaande noodfonds van 50 miljoen dollar waaruit VN-agentschappen alleen konden putten als ze konden aangeven hoe het weer aangevuld kon worden. In de praktijk was het daardoor afhankelijk van ad hoc donaties van grote donoren. Die hangen zelden alleen af van humanitaire noodzaak, maar ook van de media-aandacht voor de ramp en het geopolitieke belang van het getroffen land.

Al te vaak lijkt hulp op een loterij waarbij enkele winnen maar de meeste verliezen op grond van andere overwegingen dan behoefte, zegt Jan Egeland, de VN-Noodhulpcoördinator. We moeten overschakelen van loterij naar voorspelbaarheid zodat allen die lijden hulp krijgen.

Hillary Benn, de Britse minister van Ontwikkelingssamenwerking, vergeleek het antwoord van de VN op grote rampen ooit met een slecht georganiseerde brandweercentrale. Als de noodtoestand duidelijk wordt, laten de VN de sirenes loeien. Maar om de brandweerwagens in beweging te zetten, moet de organisatie dan eerst nog wel geld ophalen om benzine en bluswater te kopen.

Concreet hoestte de internationale gemeenschap 11 miljard dollar op voor de tsunami van kerst 2004 - 94 procent van het bedrag dat de VN had gevraagd. Maar toen de VN met de pet rondgingen voor Tsjaad, dat worstelde met de opvang van 200.000 vluchtelingen uit het Sudanese Darfur, haalden ze maar 125 miljoen dollar op - of 55 procent van wat de VN had vooropgesteld.

Ook voor de meer dan 20 miljoen mensen in de Hoorn van Afrika en het zuiden die kampen met droogte en voedseltekort kon niet voldoende geld worden gevonden. En bij de aardbeving in Pakistan vorig jaar was 11 dagen na de ramp nog maar 86 miljoen van de 312 dollar die de VN oorspronkelijk vroegen opgehaald.

Volgens Oxfam International zou eigenlijk een budget van een miljard dollar nodig zijn om de jaarlijkse tekorten in de VN-oproepen te dichten. De Britse hulpgigant is erg teleurgesteld met de beloften tot nu toe. (ADR/MM)



Kader: (bron CERF)
Member State/Organization
Pledge
UK
$70 million
Sweden
$41 million
Norway
$30 million
Netherlands
$12 million
Ireland
$12 million
Luxembourg
$4 million
Switzerland
$4 million
Finland
$4.9 million
France
$1.2 million
Estonia
$24,000
Denmark
$8.1 million
DRN (Disaster Resource Network)
$10,000
Greece
$100,000
Croatia
$5,000
Sri Lanka
$10,000
Liechtenstein
$100,000
Mexico
$50,000
Grenada
$10,000
Sub Total Transferred
$71,024,000
Sub Total Pledges
$187,509,000

http://ochaonline.un.org/webpage.asp?Page=2101