Nieuwe dam "maakt van Kameroen opkomende economie" - als het blijft regenen

Kameroen haalt 95 procent van zijn stroom uit waterkrachtcentrales op de Sanaga. Maar het debiet van de rivier was de laatste tijd steeds vaker te laag om de centrales hun totale vermogen te laten halen. De 7250 kubieke meter water die het stuwmeer van de nieuwe dam stroomopwaarts van de Sanaga kan opslaan, moeten dat probleem uit de wereld helpen.

De ontwikkelingsdam

“De waterkrachtcentrales van de Song-Lou Lou- en de Edea-dam op de Sanaga hebben een vermogen van 648 Megawatt, maar de productie daalt meestal tijdens het droge seizoen. De Lom Pangar-dam drijft het vermogen tijdens het droge seizoen met 170 Megawatt op”, zegt Celestin N’Donga, directeur-generaal van de Kameroense Elektriciteitsmaatschappij EDC.

De Lom Pangar-dam gaat ongeveer 240 miljoen dollar (167 miljoen euro) kosten. Het geld komt van een consortium dat onder meer bestaat uit het Franse Ontwikkelingsagentschap, de Afrikaanse Ontwikkelingsbank en de Islamitische Bank.

Volgens de regering is de nieuwe dam een onmisbare schakel in het ontwikkelingsproces van Kameroen. “Ik kan me niet voorstelen hoe Kameroen zoals gepland tegen 2035 een opkomende economie kan worden zonder een betrouwbare energievoorziening”, speechte de toenmalige minister van Water en Energie Luc Bernard Sindeu bij het officiële begin van de werkzaamheden op 15 mei.

De problemen van Alucam

De industrialisering van Kameroen werd altijd al gehinderd door de gebrekkige stroomvoorziening. De aluminiumovens van Alucam, goed voor zeven procent van de industriële productie van het land, moeten volgens de directie met de handrem op werken. “We willen al langer onze productie opvoeren van 90.000 tot 300.000 ton per jaar, maar we konden niet omdat we er de elektriciteit niet voor hebben”, zegt Titi Manyaka, de directeur van Alucam. Een onverwachte daling van de stroomtoevoer dwong het bedrijf zijn productie zelfs met bijna 40 procent te verminderen. Medewerkers schatten dat er dit jaar maar 55.000 ton aluminium zal worden geproduceerd.

Alucam verwacht dan ook veel van de nieuwe dam. Rio Tinto-Alcan, samen met de Kameroense overheid de eigenaar van Alucam, sloot in juni vorig jaar al een overeenkomst met EDC over de bouw van een nieuwe dame en waterkrachtcentrale bij Nachtigal, stroomafwaarts op de Sanaga. “Dat maakt de Lom Pangar-dam zo belangrijk voor ons”, zegt Jacques Dubuc, een woordvoerder van Rio Tinto-Alcan voor initiatieven in Europa, het Midden-Oosten en Afrika.

Claudia Djoho, een woordvoerster van de elektriciteitsmaatschappij EDC, zegt dat er zich nieuwe bedrijven zullen vestigen in het zuiden van Kameroen als de stroomvoorziening er eenmaal verzekerd is. In Limbe wordt een cementfabriek gepland, en op andere plaatsen gaan zich bedrijven vestigen die de plaatselijke ijzer- en kobaltvoorraden willen ontginnen.

Geen stroom voor gewone mensen

Tegenstanders voeren aan dat er geen plaats is voor de mensen in al die plannen. AES Sonel, het bedrijf dat de stroom in Kameroen verdeelt, heeft maar 53.000 klanten onder de bijna 20 miljoen inwoners in het land. Alucam gebruikt een derde van alle stroom die het land produceert, en dat tegen een prijs die ruim tien keer lager ligt dan wat de individuele gebruikers moeten betalen.

“Het is goed dat er bedrijven komen”, zegt Essoka Goumone, de burgemeester van Belabo waar de Lom Pangar-dam zal worden gebouwd. “Maar het lijkt erop dat mensen worden geslachtofferd op het altaar van de industriële expansie.” Minister Sindeu beloofde dat er een kleine waterkrachtcentrale met een vermogen van 24 Megawatt komt aan de voet van de dam om de stroombehoefte van de plaatselijke bevolking te dekken. Maar de omwonenden geloven daar niet veel van.

Terri Hathaway van het International Rivers Network, een organisatie die zich tegen de bouw van grote dammen kant, oordeelt dat Kameroen veel te afhankelijk wordt van waterkracht. Droogte kan dan tot grote problemen leiden. In 2007 leidde geringe regenval al tot stroomonderbrekingen die in heel het land onlusten tot gevolg hadden. Door de klimaatverandering kan het in de toekomst nog vaker droog worden.   

Andere bezwaren tegen de dam luiden dat het stuwmeer een waardevol natuurgebied onder water zal zetten en dat de betere toegankelijkheid van het gebied tot nog meer verstoring zal leiden die het levensonderhoud van de plaatselijke bevolking moeilijker zal maken.