Nigerezen krijgen weinig te zien van Samira-goud

“De SML liet drie klasjes bouwen en geeft jaarlijks schoolspullen en medicijnen”, verklaart Deibon. “We kregen ook een landbouwtractor, die jammer genoeg stuk is, een graanmolen en drie naaimachines. Tot slot is er een watertoren die nog niet in werking is”, voegt hij eraan toe. “Deze realisaties zijn zeker lovenswaardig, maar een dorp als het onze verdient een eigen gezondheidscentrum.”
Ook in andere dorpen nabij de site - Bossé Bangou, Libiri, Tialkam, Talla, Tiawa, Garbey Kourou en Larba – leeft dezelfde ontevredenheid.
“Bij de aanvang van het project dacht de bevolking dat ze de productie helemaal zelf in handen kon nemen. Dat was niet mogelijk omdat de aandeelhouders investeringen hebben gedaan die moeten renderen”, repliceert Moussa Harouna, de gedelegeerde bestuurder van de SML met vestiging in de Nigerese hoofdstad Niamey. “Het bedrijf heeft belangrijke zaken verwezenlijkt die niet te ontkennen vallen, vooral op het vlak van watervoorziening, gezondheid, landbouw en onderwijs”, aldus Harouna.

Controlecommissie

Met een startkapitaal van ongeveer 930.000 euro – telkens 40 procent van de Canadese bedrijven Semafo en Strucscan en nog 20 procent van de Nigerese staat – startte de SML in 2004 zijn activiteiten op, aldus Modi Abdoulkari, de regionale mijndirecteur in Tillabéri, in het westen van Niger. “De SML ontgint de goudaders van Samira en Libri, die op 50 ton worden geschat en die te ontginnen zijn op zes en een half jaar”, stelt Abdoulkadri.
“De productie ligt op ongeveer 300 kg goud er maand, zo blijkt uit de maandelijkse rapporten van de SML-directie”, zegt de regionale directeur, die eraan toevoegt dat hij de cijfers niet kan nagaan.
“De hoeveelheid goud die de SML heeft aangegeven voor uitvoer, ligt hoger dan de ontgonnen hoeveelheid die het bedrijf in zijn rapporten vermeld”, meent Salissou Oubandoma. Hij is coördinator van de in Niamey gevestigde groep GREN, een organisatie die zich bezighoudt met de mijnbouwindustrie in Niger. Volgens hem doet de lokale bevolking, te weinig voordeel bij het goud dat in Samira ontgonnen wordt.
Om daaraan te verhelpen heeft de nationale Assemblee een controlecommissie in het leven geroepen. De commissie onderzocht de activiteiten van de SML en goot de resultaten in een rapport dat in januari verscheen. Daarin staat dat “de hoeveelheid ontgonnen goud niet in verhouding staat met de winst voor Niger. De staatsinkomsten uit de activiteiten van de SML lopen op tot ongeveer 7,8 miljoen euro in de periode van 2004 tot 2007, bij een goudproductie van 8.306,29 kg, geschat op ongeveer 105 miljoen euro.”
“De SML kreeg in dezelfde periode voor ongeveer 15 miljoen euro aan belastingsvoordelen voor investeringen ten gunste van de lokale gemeenschappen ten belope van 78.000 dollar”, voegt de commissie er in het document aan toe. In het rapport komen ook de schadelijke gevolgen voor het milieu aan bod komen.

Prostitutie

Harouna verklaart dat de productie niet toeliet om aanzienlijke winst te maken. “Maar we hebben miljoenen euro’s gepompt in de aanleg van een 70 km lange weg en in de bouw van infrastructuur voor de gemeenschap”.
Halidou Soumaïla, de burgemeester van de gemeente Gothèye waartoe de goudsite territoriaal gezien behoort, geeft toe dat de SML jobs heeft gecreëerd voor de jongeren in de regio en gezorgd voor infrastructuur in de dorpen. “Maar het mijnbedrijf heeft ook de levenswijze van de lokale bevolking onderuit gehaald, nu nieuwe fenomenen zoals prostitutie hun intrede doen in de dorpen. Daar komt nog de achteruitgang van het milieu bovenop, door de ongebreidelde houtkap om te koken of huizen te bouwen, en het gebruik van giftige producten als cyaankali, die worden gebruikt bij de behandeling van de ertsen.”