Nobelprijswinnaars protesteren tegen mijnbouwprojecten Wereldbank

“Oorlog, klimaatverandering, hebzucht, corruptie en voortdurende schendingen van de mensenrechten. Al die gesels hebben te vaak een band met de olie- en mijnbouwindustrie. Uw inspanningen om een wereld zonder armoede te creëren mogen die problemen niet erger maken,” zo staat in een brief die Wolfensohn donderdagavond in Melbourne overhandigd werd. De opstellers, aartsbisschop Tutu, Jody Williams, Sir Joseph Rotblat, Betty Williams en Mairead Maguire, vragen de Wereldbankbaas een hervorming door te voeren.

Het recept voor de hervorming staat in het ‘onderzoek naar ontginningsindustrieën’ (EIR), een auditrapport dat de Wereldbank in 2000 bestelde. De finale versie van het EIR-rapport (op 16 januari overhandigd aan de Bank) bevat suggesties voor verregaande hervormingen. Bedrijven die geld van de Wereldbank willen, zouden eerst de “geïnformeerde toestemming” moeten vragen aan lokale en inheemse gemeenschappen– een aanbeveling die ngo’s en indianen nauw aan het hart ligt. Een tweede aanbeveling zette zo mogelijk nog meer kwaad bloed in de mijnbouwwereld: de auditeurs stellen voor dat de Wereldbank de fondsen voor olie- en gasprojecten gefaseerd bevriest.

De International Council on Mines and Metals (ICMM), een lobbygroep die de belangen van onder meer Mitsubishi en Nippon Mining behartigt, tekende verzet aan tegen het voorstel om lokale bewoners te laten participeren in de toewijzing van het Wereldbankgeld. In december trachtte de ICMM de auditeurs ervan te overtuigen om in hun rapport “te bevestigen dat het regeringen toekomt om te beslissen of ontginningsprojecten in het belang zijn van het land en van inheemse gemeenschappen.”

In januari tekenden vier oliegiganten Shell, BP, de Internationale Vereniging van Olie- en Gasproducenten en Norsk Hydro verzet aan tegen het uitdoven van de olie- en gasfondsen van de Wereldbank “omdat veel waarnemers dat zouden percipiëren als een ‘zegel van afkeuring’ voor de ontwikkeling van olievelden in het algemeen. Indien toegepast, zou het de ‘sociale licentie’ van de sector bedreigen.” Met andere woorden: privé-banken (die veel meer geld investeren in de sector dan de Wereldbank) zouden het voorbeeld van de Bank kunnen volgen.

De brief van de Nobelprijslaureaten is een reactie op een interne nota die deze week gelekt werd vanuit de Wereldbank en dat de aanbevelingen van Salim naar de prullenmand verwijst. “We vragen u op de sterkst mogelijke wijze om de geest van het rapport te omarmen en de aanbevelingen volledig over te nemen wanneer u een strategie uittekent om vooruitgang te boeken,” zo staat er in de brief.

Een woordvoerder van de Wereldbank minimaliseert de gelekte nota en zegt dat “er verdere interne en externe consultaties komen” over het EIR-rapport. In Melbourne distancieerde ook Wolfensohn zich van de gelekte nota. Volgens de Australische ngo Aidwatch is de Wereldbankvoorzitter erg kritisch over het EIR-rapport. “Hij heeft gezegd dat het slecht geschreven en niet goed onderbouwd is,” zegt Kate Walsh, de woordvoerster van Aidwatch.

De Nobelprijswinnaars delen die mening alvast niet: “”Het onderzoek geeft u een kans om de middelen van de Wereldbankgroep te heroriënteren naar investeringen die kunnen zorgen voor een betere toekomst voor iedereen.”