Nu of nooit voor de Filipijnen

De regering in Manilla onderhandelt met de Moro National Liberation Front (MNLF) en de Moro islamic liberation Front (MILF) over een definitieve vrede in de Autonome Regio van Moslim Mindanao (ARMM). Twistpunt tussen de regering en rebellen is de toekomst van de autonome regio.

De vorige onderhandelingen sprongen in 2008 af nadat het Hooggerechtshof een akkoord tussen de regering en MILF ongrondwettelijk verklaarde. Die overeenkomst omvatte de uitbreiding van het islamitische thuisland op Mindanao.

‘De obstakels zijn enorm, en de geschiedenis toont aan dat het moeilijk is om een succesvolle resolutie te bereiken.’, aldus Sidney Jones, adviseur van het Azië programma bij de Internationale Crisis Groep (ICG). ‘Maar de combinatie van een nieuwe wil in Manilla, en getemperde verwachtingen in Mindanao zorgen er misschien voor dat deze keer wel een akkoord gesloten wordt.’

De situatie is complex, omdat de regering onder leiding van president Aquino met de twee dissidente groeperingen moet onderhandelen, zowel met de MNLF als met de MILF. De twee strijden voor hetzelfde gebied.  De MILF scheurde in 1981 van de MNLF af nadat die afkerig stond tegen een hervatting van de gewapende opstand. Halfslachtige pogingen om een gemeenschappelijk MILF-MNLF front te stichten draaiden op niets uit.

Dissident

Een akkoord tussen de regering en MILF werd ongrondwettelijk verklaard.

Maar de verdeeldheid binnen de rebellenbewegingen is groot. In december verliet de machtige commandant Ameril Umbra Kato de gewapende vleugel van de MILF. De man is populair en heeft een grote achterban. Maar Kato zegt dat hij trouw blijft aan de beweging als geheel. Desondanks bestaat de vrees dat hij meer commandanten kan overtuigen zich bij hem te vervoegen. Dit is nog niet gebeurd, maar er is eveneens geen teken dat het MILF-leiderschap erin geslaagd is Kato terug in het gareel te krijgen.

‘Zowel in Manilla als in Mindanao vragen critici zich af of een autonome entiteit kan uitstijgen boven corruptie, clangeweld en opkomende krijgsheren’ aldus Bryony Lau, Zuid-Oost Azië analist bij de ICG.  ‘Ook de bevolking van Mindanao vraagt zich af of de creatie van een sub-regio met verregaande autonomie een goede zaak is.’

Uitweg

De afgelopen maanden werd in de ARMM een verhit debat gevoerd over de gouverneursverkiezingen. Die zijn gepland voor augustus 2011, maar stemmen gaan op om ze te verplaatsen naar 2013. Dit geeft een tijdelijke administratie de mogelijkheid een grote schoonmaak te houden binnen de lokale overheid.

Volgens de ICG zijn er drie mogelijke eindhaltes van de gesprekken: een onvoorwaardelijke vrede, enige vooruitgang in de onderhandelingen waardoor de MILF-achterban tevreden blijft en verdere gesprekken nog steeds mogelijk zijn, of een totale opschorting van de gesprekken.