‘Obama moet relatie met de VN herstellen’

“De volgende president heeft een unieke mogelijkheid om de relatie tussen de VS en de VN nieuw leven in te blazen, als symbool van de Amerikaanse wil tot constructieve internationale samenwerking”, schrijven de opstellers van de verklaring in de New York Times. “Het is een investering die Amerika sterker maakt.”
Ze roepen onder meer op om achterstallige contributies te betalen, lid te worden van de felbekritiseerde Mensenrechtenraad en verdragen door de Senaat te loodsen die de VS wel hebben getekend, maar nooit hebben geratificeerd. Bovendien moet de nieuwe regering nodig de leiding nemen in het debat over kernwapens, klimaatverandering en de millenniumdoelen.
Republikeinen
Het verklaringenseizoen is geopend, nu de toekomstige president zijn beleid aan het opstellen is. Het bijzondere aan deze is dat de ondertekenaars niet alleen uit de kring der Democraten komen, zoals voormalige buitenlandminister Madeleine Albright, maar ook uit gematigde Republikeinse hoek, zoals generaal Brent Scowcroft, die onder president Ford en Bush sr. diende, en John Whitehead, onderminister voor Buitenlandse Zaken onder president Reagan.
Verder is de verklaring getekend door oud-VN-ambassadeurs, generaals, nationale veiligheidsadviseurs en voormalig Wereldbankdirecteur James Wolfensohn.
De relatie tussen de VS en de VN is al sinds de regering-Reagan in de jaren tachtig moeizaam, maar sinds het Congres door de Republikeinen wordt gedomineerd, in 1994, is er eenzijdig gekort op de contributies voor de VN, voor vredesmissies en voor VN-assistentie aan arme landen.
Achterstallig
Onder Bush slaagde het Congres er beter in om aan de verplichtingen te voldoen, maar nog steeds is er 150 miljoen dollar (120 miljoen euro) achterstand op de contributie en 800 miljoen dollar (640 miljoen euro) op de bijdragen voor vredesmissies. Bovendien bleven de VS wantrouwig – of zelfs vijandig, zoals in de tijd van de botte bijl van VN-ambassadeur John Bolton – tegenover multilaterale instellingen. Kyoto, het Internationaal Gerechtshof, de Conventies van Genève, dat vond Amerika alleen maar lastig.
Er zijn meer verdragen die nog op de plank zijn blijven liggen, zoals de Kinderrechtenconventie, de Conventie op de Afschaffing van Alle Vormen van Discriminatie tegen Vrouwen en het Zeerechtverdrag. De opstellers hebben negen stappen geformuleerd die Obama zou moeten zetten. Maar het eerste wat ze willen, is een officiële verklaring van de regering, om te laten zien dat Amerika weer gelooft in internationale samenwerking door middel van de VN.
“Ik weet dat je als nieuwe regering overdonderd wordt door alle prioriteiten”, zegt Nancy Soderberg, ondertekenaar en ten tijde van Clinton een hoge medewerker op de VN-vertegenwoordiging. “Niet alles kan in de eerste honderd dagen gebeuren. Maar het is belangrijk om nu een sterk geluid te laten horen, ter ondersteuning.”