Olie nog niet duur genoeg om aarde te redden

De snelle stijging van de olieprijzen heeft enkel aanleiding gegeven tot “aanpassingen” die erop gericht zijn om de status quo te bestendigen. Dat zegt Gilberto Dupas, hoofd internationale studies aan de Universiteit van São Paulo.
Het systeem heeft een enorme capaciteit om te weerstaan aan druk en verandering, zegt de auteur van het boek “O mito do progresso” (De Mythe van de Vooruitgang). Dupas twijfelt eraan of de wereldeconomie in staat is om de crisis het hoofd te bieden en zichzelf te reguleren, zeker nu de klimaatverandering een belangrijke factor vormt.
De vraag naar olie zal volgens de auteur blijven stijgen als gevolg van de “verspreiding van Westerse consumptiepatronen, met name in China en India” en de steeds lagere prijzen voor auto’s. “Enkel globale bedrijven die auto’s kunnen produceren voor minder dan 2.500 dollar zullen in de toekomst kunnen overleven, en dat accentueert het gebruik van privaat transport”, zegt hij.
Naast de immer stijgende vraag naar voedsel en energie in de wereld is het volgens Dupas vooral de logica van de winst die de motor vormt voor “steeds creatievere vormen van vernieling”. Huishoudapparaten en andere elektronica worden steeds sneller weggeworpen door steeds kortere technologische levenscycli, die de consument dwingen om bij te blijven. Daarvoor zijn dan ook steeds meer grondstoffen nodig.

Inflatie

Het “enige symptoom” van de impact van de hoge olieprijzen is de wereldwijde inflatie, en met name de stijging van de voedselprijzen, die duidelijk de verslaving aan fossiele brandstoffen aantoont.
Giuseppe Bacóccoli, oliedeskundige aan de Federale Universiteit van Rio de Janeiro, denkt dat de wereldeconomie zich enigszins zal aanpassen aan de hogere olieprijs door producten meer lokaal te verwerken.
Zijn collega Fernando Cardim de Carvalho ziet in de stijgende prijzen van olie, koper en staal een nieuw fenomeen. Vroeger was de industrialisering van snel groeiende landen, zoals de Aziatische tijgers, vooral gebaseerd op goedkope arbeid. Die motor viel stil zodra het land een bepaalde mate van ontwikkeling bereikt had en de bevolking een bepaalde levensstandaard had verworven. Daardoor werd hectische groei gemilderd en stabiliseerde het proces.
Maar vandaag gaat het anders, zegt Cardim de Carvalho. In China bijvoorbeeld blijft de vraag aantrekken en is er geen einde in zicht omdat het enorme land tegelijk modern en onderontwikkeld is. Er zijn “steeds nieuwe China’s om het momentum van het proces aan te houden”, zegt hij. Zo wijkt de textielindustrie niet uit naar landen met goedkopere arbeid, zoals vroeger het geval was, maar blijft ze in China steeds nieuwe goedkope krachten aanboren. Daardoor blijft de vraag van het land naar olie en andere grondstoffen gestaag stijgen.
Op korte termijn ziet ook Cardim de Carvalho de wereldeconomie niet grondig veranderen door de stijgende olieprijs. Op langere termijn kan dat eventueel wel gebeuren als de prijzen hoog blijven. Dan zullen nieuwe energiebronnen voor een “nieuwe industriële revolutie zorgen”, zegt hij.