OLieverbruikers betalen geopolitieke onzekerheid cash

De West Texas Intermediate (WTI), de Amerikaanse referentiesoort, werd donderdag anderhalve dollar duurder nadat hij woensdag 1,4 dollar had moeten prijsgeven. Vrijdag steeg de prijs nog eens met vijf dollarcent nadat de Iraanse buitenlandminister Manucher Mottaki had laten weten dat Iran bij elke aanval van de VS zou terugslaan.

In Londen deed de uitspraak van Mottaki de prijs van Brent, de Europese referentiesoort, met 30 dollarcent omhoog schieten. Daarmee kostte Brent de voorbije week gemiddeld 69,79 dollar.

Volgens de Venezolaanse expert Mazhar al-Shereidah zou een vat olie tegenwoordig ongeveer 50 dollar moeten kosten als alleen de wet van vraag en aanbod zou spelen. Goed 16 dollar betalen de kopers volgens hem als een “risicopremie” die verband houdt met de grote politieke conflicten in de wereld, vooral dan in het Midden-Oosten. De rest van de meerkost wordt veroorzaakt door speculatie.

Vooral de woordgevechten tussen Washington en Teheran over het Iraanse atoomprogramma maken de oliemarkt zenuwachtig. Iran produceert per dag 3,85 miljoen vaten olie, waarvan het er bijna drie miljoen exporteert. Daarmee is het land de tweede producent van de Organisatie van Olieproducerende Landen (OPEC), na Saudi-Arabië met zijn 9,4 miljoen vaten per dag. De hele Opec haalt per dag ongeveer 30 miljoen vaten boven, zowat 35 procent van het wereldverbruik van 85 miljoen vaten.

Met uitzondering van Saudi-Arabië, dat nog 1,5 tot 2 miljoen vaten meer zou kunnen produceren, zitten alle andere olielanden tegen hun maximum aan. Dat maakt de markt heel gevoelig voor plotse onderbrekingen in de uitvoer van belangrijke producenten. De prijzen reageerden de voorbije maanden bijvoorbeeld meteen op de productie-uitval in Nigeria, waar rond de olievelden in de Nigerdelta etnische en politieke problemen worden uitgevochten, of op de groeiende macht van de sjiïtische militie Fadhila in de Zuid-Iraakse stad Basra.

Geruststellende mededelingen over de olievoorraden in de VS, de grootste verbruiker ter wereld, zorgden de voorbije week even voor verlichting, maar konden de markt niet echt kalmeren. Woensdag liet de Amerikaanse regering weten dat het land een strategische voorraad van 208 miljoen vaten benzine heeft, genoeg voor het verbruik van drie weken. De commerciële voorraden van ruwe olie in het land bedragen 343,9 miljoen vaten, 11,5 miljoen vaten meer dan vorig jaar en ruim boven het strategische minimum van 270 miljoen vaten. De hoge prijzen hebben niets te maken met productieproblemen, maar wel met geopolitieke spanningen, concludeert de Venezolaanse Energieminister Rafael Ramírez.

Gelet op die hoge voorraden pleit Venezuela binnen de Opec voor het terugschroeven van de productiequota. Maar Saudi-Arabië wil dat het blok veel olie blijft bovenhalen om de prijzen niet verder op te stuwen. Dat zou de economische groei en de toekomstige afzetkansen nadelig kunnen beïnvloeden. (PD)