Onderhandelingen over Europees-Aziatische vrijhandelsakkoorden stokken

In april 2007 schaarden de 27 lidstaten van de Europese Unie (EU) zich achter een blauwdruk voor de onderhandelingen over handelsakkoorden met India, Zuid-Korea en de landen van de Associatie van Zuidoost-Aziatische Staten (ASEAN). Al deze akkoorden passen binnen de strategie die bekend staat als Globaal Europa. Daarbij proberen EU-beleidsmakers alle barrières uit de weg te ruimen waar Europese bedrijven in het buitenland op botsen.
Van de drie verdragen maakt enkel het akkoord met Zuid-Korea nog een kans om in de komende maanden te worden beklonken. “Omdat er geen schot in de gesprekken met de ASEAN komt, bekijken we de mogelijkheid om een overeenkomst met slechts enkele van de tien leden af te sluiten”, liet Petriccione, een directeur binnen de directie-generaal voor Handel van de Europese Commissie, maandag weten. De ASEAN verenigt Singapore, Maleisië, Thailand, Birma, Vietnam, Laos, Cambodja, de Filipijnen, Brunei en Indonesië.

Koerswijziging in India

Het Europees Parlement vroeg in september het vrijhandelsakkoord met India tegen het einde van 2008 rond te krijgen. Maar Petriccione bekent dat die deal erg moeilijk wordt. Een van de problemen, zo legde hij uit tijdens een seminar van de denktank European Policy Centre, is dat de EU de onderhandelingen heeft opgestart in de nasleep van een hervormingsbeweging in India. “Deze beweging werd gestopt stopt of op zijn minst afgeremd.”
Petriccione verwijst daarmee naar een economisch liberaliseringsproces dat Manmohan Singh, nu premier van India, in de jaren negentig in gang zette toen hij nog de portefeuille van Financiën beheerde. India versoepelde onder meer de regelgeving voor investeerders om zo multinationale bedrijven aan te trekken.
Nu is de Indiase regering weer meer op haar hoede. Ze wil ze bijvoorbeeld de voedselimport aan banden leggen om de eigen boeren te beschermen. Bovendien stelt India zich hard op tijdens de gesprekken met de EU. Zo dringt het land erop aan dat de liberalisering van de dienstensector het hoogopgeleide Indiase werknemers mogelijk moet maken om vrij te werken in de EU. De Unie probeert de immigratie veel meer onder controle te houden.
In een studie van vorig jaar voorspelde de Europese Commissie nog dat handelsakkoorden met Azië beide continenten veel zullen opleveren. De akkoorden met India, Zuid-Korea en de ASEAN zouden Europese exporteurs jaarlijks 40 miljard euro extra in het laatje brengen. De Aziatische economieën zouden hun export naar de Unie met 18 tot 36 procent zien stijgen, aldus de Commissie.
Daar staat een nieuwe analyse van Traidcraft, een Britse fairtradeorganisatie, tegenover. Een vrijhandelsakkoord met India zou in het nadeel spelen van de armen in dat land. De Indiase staat zal door de lagere invoertarieven inkomsten verliezen, wat kan leiden tot besparingen in de gezondheids- en de onderwijssector. De Indiase economie openstellen voor internationale winkelketens bedreigt dan weer tot 40 miljoen kleine winkeliers of venters in hun voortbestaan.
Volgens auteur van de studie van Traidcraft, Sophie Powell, mag Europa India niet als economisch gelijkwaardig beschouwen. India heeft meer dan dubbel zoveel inwoners, maar het Indiase bruto binnenlands product bedraagt amper 6 procent van het Europese. Powell wijst er ook op dat een vrijhandelsakkoord met Europa miljoenen Indiërs hun baan kan kosten. “Een fundamentele herdenking van het Europese handelsbeleid is nodig”, stelt Powell.
Volgens Razeen Sally, een academicus aan de universiteit van Hongkong, was het waarschijnlijk een vergissing om vrijhandelsonderhandelingen met India op te starten. India wil deze akkoorden niet echt, oordeelt Sally.