Onderzoeksrechter Pinochet kiest partij

Ex-generaal Manuel Contreras kreeg woensdag onverwacht amnestie samen met vier andere protagonisten van de Chileense dictatuur. Samen met brigadier-generaal Miguel Krassnoff was Contreras veroordeeld tot 15 jaar voor de ‘gedwongen verdwijning’ (kidnapping en moord) van de linkse journaliste Diana Aron in de jaren 70. Het vonnis tegen de twee chefs van de Chileense veiligheidsdienst DINA en drie lagere officieren werd vernietigd in beroep.

Volgens de nieuwe rechtbank hebben de vijf recht op amnestie. Allicht vernietigt het hooggerechtshof de nieuwe uitspraak. ‘Gedwongen ontvoeringen’ vallen immers niet onder de amnestiewet uit 1978, zo heeft het hoogste juridische orgaan vroeger al geoordeeld.

De Familieleden van de Gevangen en Verdwenen Chilenen (AFDD) zijn stomverbaasd over de vrijspraak en het algehele pardon voor de top van de DINA. De beruchte geheime dienst martelde en moordde in de jaren 70 op systematische wijze.

De uitspraak wekt vooral consternatie omdat ze gedaan werd door rechter Víctor Montiglio, die de rechtszaken tegen ex-dictator Augusto Pinochet onderzoekt. Montiglio erfde verschillende onderzoeken van rechter Juan Guzmán tegen Pinochet. Guzmán ging eind april met pensioen.

Montiglio is verantwoordelijk voor het verdere onderzoek naar de mensenrechtenschendingen in het kader van geheime militaire operaties als ‘Operatie Condor’, de ‘Karavaan van de Dood’ en ‘Operatie Colombo’. Bij die acties uit vooral de jaren 70 werden ongeveer 3000 politieke opponenten vermoord.

In januari vernietigde het hooggerechtshof Pinochets immuniteit als ex-president zodat hij veroordeeld kan worden. In het kader van de zaak rond de ‘Karavaan van de Dood’ verklaarde een rechter Pinochet in juli vorig jaar wel ontoerekeningsvatbaar omwille van zijn mentale toestand.

Montiglio stemde samen met zijn collega Angela Radovic voor de vrijspraak. Een derde rechter, Carlos Gajardo, paste de veroordelingen aan tot tien jaar cel voor alle verdachten.

De nabestaanden van de slachtoffers eisen nu het ontslag van Montiglio als onderzoeksrechter. Een rechter die een wankele amnestiewet misbruikt om zware misdaden goed te praten is moreel ongeschikt, zegt AFDD-voorzitter Lorena Pizarro. De advocaat die de vermoorde journaliste vertegenwoordigt, gaat bij het hooggerechtshof in beroep tegen de uitspraak over de DINA-kopstukken.

Deze week onthulde een officiële Chileense onderzoekscommissie nieuwe bewijzen over folteringen en verdwijningen tijdens het militaire bewind van Pinochet tussen 1973 en 1990. In haar slotrapport voegde de commissie 1.201 bijkomende gevallen van marteling toe aan een eerder rapport met meer dan 35.000 zaken. Tussen het nieuwe bewijsmateriaal zitten 87 zaken van slachtoffers die jonger waren dan 12 toen ze werden vastgehouden. (MM)