Onenigheid over immuniteit Australische interventiemacht voor Papoea-Nieuw-Guinea

De Australische soldaten en ambtenaren op PNG moeten helpen orde op zaken te stellen op het halfeiland dat al jaren wordt geplaagd door gewelddadige misdaadbendes, corruptie en een slecht werkend overheidsapparaat. Australië, de grootste donor van PNG, gaat ervan uit dat de overheid in Port Moresby op weg is de teugels helemaal te verliezen. Daardoor zou het eiland een regionale bron van instabiliteit kunnen worden en misschien zelfs internationale terroristen kunnen aanlokken.

Australië en PNG werden het er in september vorig jaar over eens dat een eenheid Australische politiemensen de ordediensten van PNG vanaf dit jaar zal helpen bij de bestrijding van de misdaad op het eiland, en dat Australische experts tijdelijk het heft in handen zullen nemen in het gerecht en in de overheidsdiensten die verantwoordelijk zijn voor het economisch en financieel beleid, ontwikkelingsplanning, immigratie en het gevangeniswezen. In december kondigde de Australische regering aan dat ze 230 politiemensen, 80 juristen en 36 hoge ambtenaren had geselecteerd voor de taak.

De Australische regering benadrukt dat ze de onafhankelijkheid van PNG wil respecteren, maar eist wel dat leden van de interventiemacht die iets mispeuteren, in Australië worden berecht. Dat zou de Australische uitzendkrachten moeten beschermen tegen ongegronde klachten en juridische pesterijen.

Na een aanvankelijke periode van verzet waren veel opinieleiders op PNG voorzichtig gewonnen voor de Australische interventie, maar de immuniteitskwestie heeft de gevoelens bij velen weer doen omslaan. Volgens Lawrence Stephens, algemeen secretaris van de katholieke bisschoppenconferentie van PNG, zet de Australische eis de publieke steun in PNG voor de overeenkomst op de helling. Tim O’Connor, een medewerker van de Australische organisatie Aidwatch, vindt dat het Australische voorstel naar paternalisme ruikt.

Zelfs Mike Manning, de directeur van het Institute of National Affairs (INA), een denktank in Port Moresby die altijd een lans heeft gebroken voor Australische interventies op eilanden in de regio die in chaos dreigen te verzinken, denkt dat Australië een fout maakt. “De idee dat de Australiërs aan andere wetten zullen gehoorzamen dan de PNG-ambtenaren waarmee ze moeten samenwerken, zal meteen een hoge barrière opwerpen.”

De Australische regering zou nu aansturen op een compromis waarbij de soldaten en ambtenaren die het heeft uitgestuurd, zowel onder plaatselijke als onder Australische jurisdictie zouden vallen.