Ongevallenreeks brengt toenemende kinderarbeid aan het licht

De dertienjarige Le Thi Kim Duyen verloor vorige maand bijna haar arm toen ze in een zagerij de plaats innam van een ervaren arbeider die met vakantie was. Duyen’s rechterarm raakte gekneld in een hakselmachine; in het ziekenhuis moest huid van haar dijen worden gehaald om de zwaar geschaafde arm weer enigszins toonbaar te maken. Het was de eerste keer dat ik die machine moest bedienen, vertelt Duyen. Het meisje, dat uit werken ging om haar ouders te helpen haar schoolgeld te betalen, had helemaal geen opleiding of zelfs maar veiligheidsinstructies gekregen in de zagerij.

Er raken steeds meer kinderen betrokken bij arbeidsongevallen in Vietnam, een teken dat de ondernemers in het land kinderarbeid ontdekt hebben als een manier om hun productiekosten te drukken. Volgens een schatting van het Ministerie van Arbeid zijn er zeker 22.000 jongeren aan de slag in Vietnam, de helft daarvan in Ho Chi Minh-stad. Sommigen verkopen postkaarten of poetsen schoenen op straat, anderen werken in de keukens van restaurants of in bedrijven die het niet te nauw nemen met de wet.

De Vietnamese regering zit met een dilemma: ze weet dat kinderen een makkelijke prooi vormen voor kwaadwillige werkgevers en dat de gezondheid en de toekomstkansen van kinderen vaak lijden als ze uit werken moeten, maar anderzijds is kinderarbeid voor arme gezinnen de enige mogelijkheid om het hoofd boven water te houden. Dergelijke gezinnen laten zich ook niet door een officieel verbod ervan afhouden hun kinderen aan het werk te zetten.

Voorlopig heeft de regering daarom de bedrijven de toelating gegeven ook jongeren van 16 en 17 aan te werven. Die jonge arbeiders moeten wel bij de lokale overheid aangemeld worden en moeten een opleiding krijgen. De regering hoopt op die manier zowel uitbuiting als ongevallen te vermijden.

Maar blijkbaar is de verleiding voor ondernemers groot om verder te gaan dan die al vrij soepele voorwaarden. De leeftijdsgrens wordt niet gerespecteerd, en bedrijven profiteren van de naïviteit van kinderen door hen zonder contract aan het werk te zetten en onmenselijke arbeidsvoorwaarden op te leggen. Zware ongevallen brengen dergelijke praktijken af en toe aan het licht. Op 22 juli raakte de 15-jarige Minh Tam haar arm kwijt nadat ze door oververmoeidheid in slaap was gevallen bij een industriële mixer in een bedrijf in de buurt van Ho Chi Minh-stad waar levensmiddelen worden verwerkt. De eerste vraag die Minh Tam stelde nadat ze wakker werd in het ziekenhuis, was wanneer ze terug aan het werk zou kunnen gaan. Ze bleek elke dag van 7 uur ‘s ochtends tot 6 uur ‘s avonds te hebben gewerkt, maar toch dacht ze er niet aan klacht in te dienen tegen haar baas. Het werk is beter dan loterijtickets verkopen op straat, was haar uitleg.

Volgens een onderzoek van het ministerie van Arbeid verdienen kinderen die uit werken gaan in Vietnam gemiddeld 57 eurocent per dag. Sommige bedrijven behandelen hun jonge arbeidertjes regelrecht als slaven. De voorbije jaren werden zware straffen uitgesproken tegen ondernemers die zich aan dergelijke praktijken hadden schuldig gemaakt, maar dat blijkt nog geen afschrikkend effect te hebben.