Ontwikkelingshulp in ruil voor minder migranten

Frankrijk wil ontwikkelingshulp koppelen aan de pogingen van ontvangende landen om hun migratie naar Europa in te perken. Het land tekende al verschillende overeenkomsten met Afrikaanse landen en ziet het programma als een voorbeeld voor de hele Europese Unie.

Tijdens recente gesprekken met Afrikaanse en Europese regeringen, pleitte Frankrijk voor een gezamenlijk programma van twee jaar dat tegelijkertijd legale immigratie - meestal van hoger opgeleiden - moet aanmoedigen en ‘niet-reguliere’ migratie moet tegengaan.

De Franse regering heeft al zeven bilaterale overeenkomsten getekend, met Senegal, Gabon, Congo-Brazzaville, Benin, Tunesië, Mauritius en Kaapverdië. De modellen zouden gekopieerd kunnen worden door de EU, stelt Frankrijk. In alle gevallen hebben Afrikaanse landen maatregelen genomen om migratie zonder toestemming naar Europa tegen te gaan. In ruil daarvoor krijgen de landen van Frankrijk ontwikkelingshulp en bepaalde mogelijkheden voor ‘legale’ migratie, inclusief voor studenten.

De migratieovereenkomsten zijn controversieel in Afrika. In 2007 werd de Senegalese president Abdoulaye Wade er door politieke tegenstanders van beschuldigd “de jeugd aan Spanje te verkopen”, toen hij een soortgelijke overeenkomst met Spanje tekende.

In Mali wordt al twee jaar gediscussieerd over een overeenkomst met Frankrijk, maar het land weigerde tot nu te tekenen. Mali is het niet eens met clausules die het land verplichten uitgezette migranten op te vangen. Het West-Afrikaanse land ziet het geld dat migranten naar huis sturen als een belangrijke stimulans voor de economie. De Malinese gemeenschap in Frankrijk telt zo’n 100.000 mensen. Zij sturen samen elk jaar ongeveer 183 miljoen euro naar huis.

Reïntegratie

Mamadou Diop, vertegenwoordiger van het Senegalese anti-armoedenetwerk Congad, zegt dat de overeenkomsten niet deugen. “Wij kunnen niet de politieagent van Europa spelen. Deze overeenkomsten lossen niets op, ze zorgen eerder voor extra problemen. Er is niets geregeld om mensen die naar huis gestuurd worden, te re-integreren.”

Migratie stond eerder deze maand op de agenda bij een seminar in Brussel van het Technical Centre for Agricultural and Rural Cooperation (CTA), een door de EU gefinancierde organisatie die zich bezighoudt met betrekkingen tussen Europa en ongeveer tachtig landen in Afrika, het Caribische Gebied en de Pacific.

Tamara Keating van de Internationale Organisatie voor Migratie constateerde dat het aantal migranten in de wereld is verdubbeld sinds 1965. Zo’n 200 miljoen migranten maken nu ongeveer 3 procent van de wereldbevolking uit.

Ze stelde dat sommige politici ten onrechte beweren dat Europa wordt overspoeld door migranten. Bij de helft van de Afrikaanse migratie gaat het om mensen die van het ene naar het andere Afrikaanse land migreren. Negen procent van de Afrikaanse migranten gaat naar Europa.