Ook Obama verschuilt zich achter “nationale veiligheid”

De American Civil Liberties Union (ACLU) had in 2007 namens Binyan Mohamed en vier andere gedetineerden een rechtszaak aangespannen tegen Boeing-filiaal Jeppesen Dataplan voor diens rol in “buitengewone overbrengingen” van de CIA. De burgerrechtenorganisatie zegt dat de vijf per vliegtuig naar andere landen zijn overgebracht om onder foltering ondervraagd te worden. Advocaten van Justitie argumenteerden maandag (9 februari) dat het proces niet mag plaatsvinden omdat de onthulling van bewijsmateriaal de nationale veiligheid zou schenden. Ze hanteerden daarmee het ‘state secrets privilege’, dat de regering-Bush meermaals inriep.

“Nog steeds heeft niet één vermeend slachtoffer van foltering een proces gekregen”, zegt ACLU-advocaat Ben Wizner, die voor de vijf optreedt. “In dit geval zijn de meeste bewijzen al openbaar gemaakt. Dit zijn geen ‘staatsgeheimen’. En zelfs als ze dat wel waren, dan zijn onze federale rechtbanken perfect in staat deze zaak te behandelen. De rechtsstaat wordt hier verraden. Het is niet de norm die we van de regering-Obama verwacht hadden.”

“Geschikte situaties”

Eric Holder, de nieuwe procureur-generaal, had tijdens de hoorzitting voor zijn benoeming aangekondigd dat hij belangrijke zaken waarin Justitie ‘state secrets privilege’ heeft ingeroepen, zou herbekijken en dat hij dit privilege enkel “in wettelijk geschikte situaties” zou toepassen.

“Kandidaat Obama heeft in zijn campagne de hervorming van het misbruik van staatsgeheimen beloofd, maar president Obama en Justitie zijn tot onze ontgoocheling hun belofte niet nagekomen voor dat belangrijke burgerrechtenthema”, reageerde zei ACLU-directeur Anthony D. Romero. “Als dit een voorbode is van wat er nog moet komen, dan zal de weg naar het Amerika waarop we opnieuw trots kunnen zijn, nog lang en zwaar zijn.”

Foltervluchten

Volgens de ACLU was Jeppesen bewust betrokken bij de “bijzondere overbrengingen” door vluchtplanning en logistieke ondersteuning te leveren voor het toestel en zijn bemanning. In februari 2008 werd de zaak afgewezen, waarop de ACLU in beroep ging.

Volgens gepubliceerde rapporten was Jeppesen op de hoogte  van de consequenties van zijn activiteiten. Een voormalige medewerker van Jeppesen vertelde aan tijdschrift The New Yorker dat een topman van het bedrijf op een interne vergadering gezegd had: “Wij doen alle vluchten voor de bijzondere overbrengingen – je weet wel, de foltervluchten. Laten we eerlijk zijn, bij sommige van die vluchten is dat het gevolg.”

Omdat Mohamed een Brits paspoort heeft zorgt de zaak ook in Groot-Brittannië voor ophef, een netelige kwestie voor het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Het Britse hooggerechtshof (High Court) weigerde zeven paragrafen vrij te geven van een tekst die het eerder had opgesteld, volgens het hof nadat de VS ermee hadden gedreigd het delen van inlichtingen met de Britten te herbekijken. De geschrapte paragrafen verleenden geloofwaardigheid aan Mohameds beschuldigingen van foltering en het hooggerechtshof toonde zich in een ongewoon scherpe reactie dan ook geschokt dat een democratie dit soort bewijzen probeerde achter te houden. De Britse minister van Buitenlandse Zaken David Milliband ontkende echter dat VS dreigementen had geuit.