Opec haalt broeksriem aan

De prijs voor een vat ruwe Noordzeeolie ging vandaag (maandag) in Londen onder de 60 dollar per vat. De aankondiging van de Opec vrijdag dat ze haar productieniveau vanaf 1 november met 1,5 miljoen vaten per dag zal verminderen, heeft blijkbaar weinig indruk gemaakt.
Volgens Elie Habalián, een voormalige vertegenwoordiger van Venezuela bij het kartel, zaait de Opec wat ze zelf heeft geoogst door in 2003 het systeem van een vaste prijsband af te schaffen. Tot dan toe besloten de Opeclanden samen om hun productie te verhogen of te verlagen, om de prijs binnen bepaalde grenzen te houden. Sinds 2003 produceren de leden vrijwel aan hun maximale capaciteit. Samen dekken ze 40 procent van de wereldwijde vraag en 60 procent van de olie-export.
“Dit is een zware slag voor de Opec”, zegt Habalián. “De markt die het kartel sinds 2003 weigert te reguleren, reageert nu met een dalende vraag en de annulering van bestellingen. Er zijn indicatoren die erop wijzen dat de Verenigde Staten, Europa en Japan volgend jaar op een nulgroei afstevenen”.

Oliebel spat uiteen

Toen de kredietcrisis zich vorig jaar in de VS begon te manifesteren en de dollar onder druk zette, joegen speculerende investeerders de olieprijs op. De prijs bereikte een recordniveau van 150 dollar per vat in juli van dit jaar. Nu de financiële crisis lijkt over de slaan op de rest van de economie, valt de prijs snel tot meer realistische niveaus. Als de groei van de wereldeconomie een paar procentpunten moet inboeten, sluit Habalián een olieprijs van 30 à 40 dollar per vat niet uit.
“De olieprijs is met een ongeëvenaarde snelheid en omvang in elkaar gestort”, verklaarden de Opeclanden vrijdag na hun vergadering. “De daling van de vraag maakt de situatie nog erger op een markt die sinds een tijdje wordt overbevoorraad met ruwe olie.” De landen besloten daarom hun productie met 1,5 miljoen vaten per dag te verminderen, waarbij elk land een inspanning doet evenredig met zijn marktaandeel. Saoedi-Arabië schrapt bijvoorbeeld 466.000 vaten per dag, Ecuador 27.000.
Analisten betwijfelen of de maatregel zal volstaan om de dalende trend te stoppen, en de markten lijken hen gelijk te geven. “Ik denk dat de Opec deze week opnieuw een procedure zal inzetten om de productie te verlagen”, zegt analist Michael Lewis van de Deutsche Bank. “Ik denk niet dat ze olieprijs op die manier gaan redden. We mikken volgend jaar op een prijs van 50 dollar per vat voor West Texas Intermediate.”
Het Witte Huis heeft de maatregel van de Opec al veroordeeld: “We hebben altijd verdedigd dat de prijs van grondstoffen, ook olie, moet worden vastgelegd in een open en competitieve markt, niet door productiebeslissingen die ingaan tegen de markt”, zei de presidentiële woordvoerder Tony Fratto.
Iran en Venezuela, die al langer aandrongen op een productieverlaging, konden vrijdag eindelijk hun slag thuishalen. “Dit is de juiste beslissing en het begin van een Opecbeleid dat de overtollige productie van de markt wil halen”, zei de Venezolaanse Energieminister Rafael Ramírez. Het kartel riep ook de olieproducerende landen die geen lid zijn, Mexico en Rusland met name, op zijn inspanningen om de olieprijs te steunen niet te ondermijnen.